Krediler ‘reel’ büyümeye geçti
İkinci yarısında miktar kısıtlamaları ve radikal faiz artırımları gibi sıkılaştırma önlemlerinin uygulamaya konulduğu 2023’ün tümünde tüketici fiyatları (TÜFE) yüzde 64,77 artarken, yıllık nominal büyümesi yüzde 53,7 ile enflasyonun altında kalan bankacılık sektörü kredi hacmi yüzde 6,7 oranında reel daralma kaydetmişti.
Aylık büyüme sınırları aşağı çekilen, faiz artırımları nedeniyle kullanım maliyeti hızla artan krediler, sıkılaştırma önlemlerinin devam ettiği 2024 yılının tümünde de nominal bazda yüzde 36,72 artarken, yüzde 44,38 olan enflasyon dolayısıyla reel olarak yüzde 5,3 daralmıştı.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, 27 Aralık 2024-25 Temmuz 2025 arasında bankacılık sektörü toplam kredi hacmi yüzde 25,8 oranında net 4 trilyon 23 milyar lira artarak 19 trilyon 923,6 milyar liraya ulaştı. Enflasyonda hızlı düşüşün damgasını vurduğu söz konusu yedi ayda Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Tüketici Fiyat Endeksinde (TÜFE) yüzde 19,08 oranında bir artış gerçekleşti. Buna göre enflasyonun üzerinde büyüyen toplam kredi hacminde bu dönemde reel bazda yüzde 5,2 genişleme yaşandı.
Tüketicilerin kullandığı ihtiyaç kredisi ve bireysel kredi kartı harcamaları ile üretici sektörlere açılan ticari krediler ilk yedi ayda enflasyonun üzerinde artarak reel bazda genişleme kaydetti. Toplam kredi hacmindeki büyüme esas olarak bu üç kanaldan gerçekleşti. Tüketiciler temel finansman kanalı olarak bireysel kredi kartı ve faizi yüksek de olsa ihtiyaç kredisi kullanımına ağırlık verirken, konut ve taşıt kredilerinin hacminde ise reel olarak daralma yaşandı.
Ekonominin üretim ayağında yer alan şirket, firma ve kişilere kullandırılan ve bankacılık sektörü toplam kredi hacminin en büyük bölümünü oluşturan “ticari ve diğer” kredilerin hacmi, anılan dönemde nominal bazda yüzde 25,8 oranında net 3 trilyon 125,5 milyar lira artarak 15 trilyon 219,3 milyar liraya ulaştı. Enflasyonla indirgendiğinde ticari kredi hacminin yedi ayda reel bazda yüzde 5,7 genişlediği belirlendi.
Sanayi ve ticaret başta üretici sektörlere açılan söz konusu krediler 2024 yılının tümünde cari olarak yüzde 35’le enflasyonun çok altında bir büyüme kaydetmiş, reel olarak yüzde 6,5 daralmıştı. Bu gelişmede özellikle yüksek faiz-düşük kur dolayısıyla etkisiyle sanayi üretiminde frene basılması etkili olmuştu.
Yedi aylık dönemde bireysel kredi kartlarındaki borç bakiyesi net yüzde 27,5 oranında 493 milyar lira artarak 2 trilyon 288 milyar liraya ulaştı. Bu dönemde gerçekleşen TÜFE bazında arındırıldığında bireysel kart borcunda reel bazda artışın yüzde 7 olduğu........
© Dünya
