Devam eden kamu açıkları paralelin­de hem miktarı hem maliyeti artan kamu borç­lanmasının faiz yükünde kritik bir eşiğe gelindi. Hazine’nin iç borç geri ödemelerinde faiz, ana­paranın neredeyse iki ka­tına ulaştı.

Son beş yıla; pandemi, dünya ekonomisinde çal­kantılar, bölgesel savaşlar, küresel ticaret savaşları, çev­re ülkelerde artan istikrar­sızlık, Türkiye’de depremler, seçimler ve iç siyasette ra­dikal olaylar gibi üst üste bi­nen olumsuz gelişmeler dam­ga vurdu. Bu süreçte Türki­ye’nin giderek büyüyen kamu açıkları, paralelinde kamu­nun borçlanma ihtiyacında­ki artışa da ivme kazandırdı. Küresel ve yerel koşulların et­kisiyle dış kaynak muslukla­rının kısılması ise Hazine’nin finansmanda iç borçlanmaya yükselmesine yol açtı.

Ekonomiyi rasyonel zemi­ne oturtmak amacıyla iki yıl önce başlatılan parasal sıkı­laştırma esaslı program kap­samında faizlerin yüksek dü­zeylere çıkarılması da borç­lanmanın maliyetini artırdı. İki yıldır izlenen sıkı para po­litikası, enflasyonu ve cari açığı düşürmede kayda değer somut sonuçlar verdi, ancak kamu mali dengelerindeki bozulma ise henüz aşılamadı.

Bütçe açıklarının büyüme­ye devam ettiği bu yılın ilk ye­di ayında, bunun finansmanı için adeta borçlanma marato­nu yaşayan Hazine’nin yeni iç borçlanması ve faiz ödemele­ri rekor kırdı. İç borç çevirme oranı ve borçlanma maliyet­leri aşırı yükselirken, ortala­ma vadeler kısaldı.

Hazine ve Maliye Bakanlı­ğı verilerine göre ocak-tem­muz döneminde vadesi gelen iç borçlanmalar dolayısıy­la yapılan 519,5 milyar lira­lık ana­para geri ödemesine karşılık 985,6 milyar liralık fa­iz ödendi, toplam geri ödeme 1 trilyon 505,2 milyar lira oldu. Geçen yılın aynı döne­mine göre iç borç anapara itfası yüzde 13,1 daha düşük kalırken, borçlanma maliyet­lerindeki artışın birikimli so­nucu olarak faiz ödemelerin­de yüzde 104 oranında rekor bir artış yaşandı.

Bu yıl ilk yedi aydaki iç borç faiz ödemesi, anapara itfası­nın yüzde 189,7’si düzeyin­de gerçekleşti. Başka deyiş­le borç anaparasının yaklaşık iki katı faiz ödendi. Söz ko­nusu denge, Hazine’nin aldı­ğı her 100 liralık iç borç için anapara dışında yaklaşık 190 lira da faiz ödediği, başka de­yişle bu borcun yaklaşık 290 lira olarak geri ödendiği anla­mına geliyor.

Geri ödemelerde faiz-ana­para dengesinde bozulma ye­ni olmamakla birlikte son yıl­larda........

© Dünya