AB-Türkiye Gümrük Birliği Komitesi Kararı ile A.TR dolaşım belgelerinin elektronik ortama taşınması resmen onaylandı. Karar, Türkiye-AB Gümrük Birliği’nde ticaret süreçlerini dönüştürerek birçok avantajı beraberinde getirecek. En önemlisi ise karar, Türkiye-AB hattında kâğıt devrinin sonunu ve dijital pasaportun başlangıcı müjdeleniyor.

Türkiye-AB Gümrük Birli­ği’nde tarihi bir dönüşümü işaret eden 1/2025 sayılı AB-Türkiye Gümrük İşbirliği Ko­mitesi Kararı, 1 Temmuz 2025’te Avrupa Birliği Resmî Gazetesi’nde yayımlandı. AB, bu karar ile A.TR dolaşım belgelerinin elektronik ortama taşınmasını resmen onay­layarak kâğıt zorunluluğunu orta­dan kaldırıyor, yani kâğıtsız ticare­te geçişin kapısını aralıyor. Böyle­ce gümrük süreçleri hızlanacak ve aynı zamanda blokzincir teknoloji­siyle desteklenen güvenli, şeffaf ve yeşil bir ticaret ekosistemi oluşu­munun önü açılmış olacak.

Alınan bu kararla elektronik or­tamda oluşturulacak A.TR belge­leri, Türkiye-AB Gümrük Birliği’n­de ticaret süreçlerini dönüştürerek birçok avantajı da beraberinde ge­tiriyor.

* Hız ve maliyet: Gümrük onay süreçleri dakikalara inecek; kâğıt, kurye ve arşiv masrafları tamamen ortadan kalkacak.

* Güvenlik: QR kodlar ve dijital imzalar sahtecilik riskini minimi­ze edecek; gümrük idareleri belge­lerin gerçekliğini anında çevrimiçi doğrulayacak.

* Şeffaflık: İhracatçı, ithalatçı, banka ve gümrük idareleri aynı veri setine eşzamanlı erişerek süreçle­rin izlenebilirliğini artıracak.

* Yeşil lojistik: Kâğıt tüketimi­nin azalması ve fiziksel taşımacılı­ğın ortadan kalkması, karbon ayak izini düşürerek AB’nin Yeşil Mu­tabakat hedeflerine ve ESG (Çev­resel, Sosyal, Yönetişim) skoruna katkı sağlayacak.

Bu karar, ‘güvenli çevrimiçi doğ­rulama’ şartı getirerek blokzincir teknolojisinin önemini vurgulamış oluyor. Dolayısıyla blokzincir, da­ğıtık defter yapısıyla e-A.TR belge­lerinin güvenliğini ve işlevselliğini artıracak.

* Sahteciliği önleyecek: De­ğiştirilemez kayıtlar, geriye dönük müdahaleyi imkânsız kılarak belge yerine bilgi güvenilirliğini garan­ti ediyor.

* Veri bütünlüğü sağlanacak: Tüm taraflar, tek ve tutarlı bir ve­ri kaynağına erişerek şeffaflığı ar­tırıyor.

* Finansal süreçleri hızlan­dıracak: Akıllı sözleşmeler, akre­ditif serbest bırakma gibi işlemleri otomatikleştirerek finansal süreç­leri kolaylaştırıyor.

Türkiye’de bu konu üzerinde uzun zamandır çalışan yerli firma­larımız, AB standartlarına uyumlu blokzincir katmanları geliştirmek­teler. Bu konuda yürütülen pilot ça­lışmalar ile e-A.TR belgelerinin gü­venli bir şekilde doğrulanması sağ­lanacak. Bu konuda Türkiye Yerli Yazılım Sektörü olarak blokzincir tabanlı gümrük çözümlerini küre­sel bir ihracat ürününe dönüştür­me potansiyelimiz oldukça iyi du­rumda. Dolayısıyla bu geçişte yerli firmalarımız hemen bu geçiş süre­cini sorunsuz sağlayabilecek.

Dijital A.TR ile Türkiye, küresel ticarette rekabet gücünü artıracak. Bu noktalar şunlar:

* Ekonomik, teknolojik ve çevresel kazanımlar: 1/2025 sa­yılı AB-Türkiye Gümrük İşbirliği Komitesi Kararı, elektronik A.TR belgelerinin kullanımıyla hem Türkiye hem de Avrupa Birliği için ekonomik, teknolojik ve çevresel alanlarda önemli kazanımlar sağla­yacak. Bu karar, Türkiye-AB Güm­rük Birliği’ni dijital bir geleceğe ta­şıyarak ticaret süreçlerini daha hızlı, güvenli ve sür­dürülebilir hale getirecek.

* Türkiye için strate­jik fırsatlar: Karar, Türk gümrük sistemlerinin AB standartlarıyla entegras­yonunu hızlandırarak kü­resel ticarette rekabet gü­cünü artıracak. Elektronik A.TR belgeleri, ihracat sü­reçlerini hızlandırarak te­darik zincirinde güveni pekiştire­cek ve özellikle KOBİ’ler için mali­yet ile zaman tasarrufu sağlayacak. Blokzincir tabanlı e-belge altyapısı, yazılım, lojistik ve finans sektörle­rinin kesişiminde yeni iş modelle­rini tetikleyerek Türkiye’nin tekno­loji odaklı çözümlerini küresel bir ihracat ürününe dönüştürme fırsa­tı yaratacak. Aynı zamanda, merke­ziyetsiz kimlik (DID) ve doğrulana­bilir kimlik bilgisi (VC) mimarisi, GDPR ve KVKK ile........

© Dünya