13 Haziran 2025’te İs­rail’in İran’a yöne­lik başlattığı askeri ha­rekât, geçtiğimiz hafta sonu ABD’nin İran’daki nükleer tesislere doğru­dan saldırı düzenleme­siyle yeni bir boyuta ta­şındı. Bu operasyon yal­nızca iki ülke arasında değil; küresel ekonomi, enerji güvenliği ve bölgesel jeo­politik dengeler üzerinde de sar­sıcı etkilere yol açma potansiyeli taşıyor.

Bu gelişme, küresel piya­salarda odak noktasının Hürmüz Boğazı’na yönelmesine neden ol­du. Saldırı, İran’ın savunma ka­pasitesi, bölgesel etkisi ve strate­jik pozisyonu açısından ciddi bir meydan okuma niteliği taşırken, aynı zamanda küresel piyasalarda önemli tedirginlikler yaratmıştır. Bu haftaki yazımda, İran’ın muh­temel tepkilerini dört ana senar­yo çerçevesinde değerlendirerek, Türkiye ekonomisi özelinde enerji ithalatı, cari açık, enflasyon ve pa­ra politikası üzerindeki etkilerini öngörmeye çalışacağım.

İran, kendini Pers İmparatorlu­ğu’nun tarihsel mirasçısı olarak ta­nımlarken, hep ideolojik ve strate­jik açılardan Batı ile mücadeleye odaklanmış bir devlet konumuna koymuştur. Bu da her daim Orta­doğuda özellikle nükleer çalışma­ları nedeniyle hedefte olmasına yol açmaktaydı. Hafta sonu ger­çekleşen ABD saldırısı, bu tarih­sel iddianın hedef alınması anla­mına gelmektedir. Tabi bu noktada İran’ın vereceği karşılıklar, hem iç politik dengeleri hem de dış angaj­manları açısından belirleyici ola­caktır. Bu noktadan hareketle olası senaryoları incelemeğe çalıştım:

Bu, piyasaların umut ettiği en iyi senaryo olsa da İran rejiminin ide­olojik yapısı ve halkın Batı’ya karşı oluşmuş tepkisi nedeniyle bu se­çenek zayıf bir olasılık olarak kar­şımıza çıkmaktadır. Bu da bu haf­ta başlaması beklenen diplomatik çözüm ihtimalinin zayıf kalma ris­kini göstermektedir.

İran, zarar gören nükleer unsur­ları daha güvenli tesislere taşıya­rak faaliyetlerini sürdürürken, sı­nırlı askeri veya siber misillemeler ve olası........

© Dünya