UMG, Sezen Aksu’nun müzik kataloğu haklarını 18 milyon dolara satın aldı. Aksu, kataloğunun çeyreğini NFT ile tokenize etseydi 8-10 milyon dolarlık gelir potansiyeli yakalayabilirdi. Kataloğun tamamı için bu rakam 25 milyon dolara çıkabilirdi. Ancak Türkiye müzik piyasasının sınırlı gelir potansiyeli dikkate alındığında, Aksu’nun kararı mantıklı.

Müzik katalogları artık yalnızca kültürel miras değil, yatırım yapılabi­lir bir varlık sınıfı olarak görülü­yor. Telif gelirleri, öngörülebilir ve uzun vadeli nakit akışı sağladı­ğı için globalde milyarlarca dolar­lık fon portföylerinin parçası hâli­ne geldi. Türkiye’de bu alandaki ilk büyük adım, şarkıcı, şarkı yazarı, besteci ve yapımcı Sezen Aksu’nun müzik kataloğunun yayın, senkro­nizasyon ve telif haklarının Uni­versal Music Group (UMG) tara­fından satın alınmasıyla atıldı.

Bu satış, yerli müzik endüstri­sinde önemli bir kırılma nokta­sı. Ancak kamuoyuna yansıyan 18 milyon dolarlık bedel, ekonomik açıdan yetersiz bulundu. En dikkat çekici eleştiri, ekonomist Prof. Dr. Özgür Demirtaş’tan geldi: “18 mil­yon dolar çok düşük. Danışmanlık büyük fiyasko.”

Bu yazıda, bu eleştirinin arka planını inceleyecek; satışın finan­sal yapısını analiz edecek ve şu kri­tik soruya odaklanacağız.

Sezen Aksu kataloğunu klasik satış yerine NFT yoluyla tokeni­ze etseydi, hem ekonomik hem de kültürel açıdan daha katılımcı ve kazançlı bir model ortaya çıkabi­lir miydi?

Bir müzik kataloğu, tıpkı gayri­menkul veya hisse senedi gibi tah­min edilebilir ve sürekli gelir akı­şı yaratır. Telif haklarının temel 3 bileşeni:

1-Yayın (publishing) geliri: Şarkıların dinlenmesinden doğan gelir

2-Senkronizasyon (sync) ge­liri: Reklam, film, dizi gibi görsel mecralardaki kullanımlar

3-Master geliri: Orijinal kayıt­ların (Master kayıt) kullanım hak­kı (özellikle plak şirketi düzeyinde önemli bir telif)

Bu gelirler; genellikle 5-10 yıl sü­resince öngörülebilir bir nakit akı­şı sağlar. Enflasyondan korunma özelliği gösterir. Stratejik bir ens­trüman olarak portföy çeşitlendir­mesi sağlar.

Özet olarak telif hakları; pasif gelir üreten, lisanslanabilir dijital varlıklardır. Bu özellikleri sayesin­de müzik katalogları, son 5 yılda he­dge fonların, telif haklarına odakla­nan fonların ve özel sermaye grup­larının yatırım radarına girdi.

Universal Music Group, yaptığı açıklamada, Sezen Aksu’nun 30 al­büm ve 21 single’ı kapsayan müzik kataloğunu satın aldığını duyurdu. Satışın kapsamı:

-Yayın hakları (publishing)

-Master kayıt hakları

-Senkronizasyon hakları

-Fiziksel ve dijital gelirlerin kul­lanım ve lisanslama yetkisi

Ancak dikkat çekici bir ifade vardı: “Kataloğun yaratıcı yöneti­mi sanatçının elinde kalacak.” Bu ifade, Aksu’nun eserlerinin hangi projelerde yer alacağı konusunda belli ölçüde söz sahibi olmaya de­vam ettiğini gösteriyor. Satış be­deli resmen açıklanmasa da basına göre yaklaşık 18 milyon dolar (gün­cel kurla yaklaşık 695 milyon TL) seviyesinde gerçekleşti. İlk bakışta yüksek görünse de kataloğun yıllık gelirinin 1,5–2 milyon dolar civa­rında olduğu tahmin ediliyor. Bu da satışın 9 ile 12 çarpan aralığında değerlendiğini ortaya koyuyor.

Tablo1, son yıllarda yapılmış büyük katalog satışlarını özetli­yor. Karşılaştırma için hem satış bedeli hem de tahmini yıllık te­lif geliri baz alınarak getiri çar­panı (price-to-royalty multiple) hesaplanmıştır. Bu karşılaştır­ma Sezen Aksu’nun kataloğunun benzer uluslararası satışlara kı­yasla düşük bir çarpanla el değiş­tirdiğini ortaya koymaktadır.

Bunun olası nedenlerini aşağı­daki şekilde sıralayabiliriz:

● Türkçe içeriklerin senkronizasyon potansiyeli sınırlı kalmakta

● Türkiye pazarında di­jital müzik gelirleri düşük (kullanıcı başına ortala­ma gelir: $0.72 / ay)

● Kataloğun za­ten Türkiye’de yıl­lar içinde doygun şekilde kullanılmış olması (kısıtlı büyü­me potansiyeli)

● Telif........

© Dünya