«Η εξουσία διαφθείρει. Η απόλυτη εξουσία διαφθείρει απόλυτα».

Για όσους αμφισβητούν το ρητό, αξίζει να ρωτήσουν εμάς τους Έλληνες. Διότι, είμαστε, από τα πολύ λίγα δημοκρατικά κράτη, πλέον, όπου η εξουσία παραμένει, ουσιαστικά, απόλυτα ανέλεγκτη. Δημοκρατικοί στην «κατάκτηση», απόλυτοι στη διαχείριση. (Ο όρος «κατάκτηση» είναι ενδεικτικός της νοοτροπίας μας απέναντι στην εξουσία).

Το μόνο ερώτημα είναι σε ποιο βαθμό, όποιος την «κατακτά» – και οι άνθρωποί του – είναι διατεθειμένος, να την εκμεταλλευτεί παράνομα. Αργά ή γρήγορα, περισσότερο ή λιγότερο, συμβαίνει σχεδόν πάντα.

Εκμετάλλευση της εξουσίας σημαίνει να τη χρησιμοποιείς για να μεγιστοποιήσεις τα προνόμια, που απορρέουν από αυτήν. Αυτά μπορεί να είναι πολιτικά ή οικονομικά, προσωπικά ή κομματικά, μεγάλα ή μικρά. Από έναν αστυνομικό που καλείται να πάει να ψωνίσει για το σπίτι του βουλευτή, μέχρι τη φίμωση του τύπου ή τη χειραγώγηση της δικαιοσύνης. Τα συμπτώματα είναι πολλά, και δεν έχουν το ίδιο βάρος. Η αιτία, όμως, είναι πάντα η ίδια: η απουσία ελέγχων και ισορροπιών (checks and balances) μεταξύ των εξουσιών.

Ως άνθρωπος που έχει διαχειριστεί δημόσια εξουσία, μπορώ να επιβεβαιώσω ότι οι πειρασμοί της είναι πολλοί και ποικίλοι. Αυτό είναι φυσιολογικό. Αυτό που είναι ιδιαίτερα προβληματικό στην Ελλάδα, είναι ότι επαφίεται στο πρόσωπο, σε σένα, στη δική σου ηθική, να μείνεις εντός των ορίων του Νόμου.

Κανένα ευνομούμενο, δημοκρατικό πολίτευμα δε βασίζεται και δεν μπορεί να βασιστεί, στην προσωπική ηθική όσων διαχειρίζονται εξουσία. Διότι, και σωστά, θεωρούν δεδομένο........

© Documento