Suyu ateşle buhar ederler,

Ateşi su ile duman ederler,

Toprağın üstünde kuduranları,

Toprağın altında adam ederler...

Bu sözler; insana hem kim olduğunu hem de ne olacağını hatırlatan derin ve sarsıcı bir anlatımdır. Aynı zamanda; hayatın geçiciliğini, kudretin sahibini ve insanın acziyetini tokat gibi yüze çarpan bir nasihattir. Esasen bu cümleler; bir ömürün özetidir ve kısaca "Ey insanoğlu ! Yeryüzünde kudurma, zira seni bekleyen yerin altı var."

İnsanoğlu, imkân bulduğunda azgınlaşır. Mal bulunca şaşırır. Makam bulunca kibirlenir. Güç elde edince ilâhlaşır. Kur’an, bu insan tiplerini azgınlaşan kişi olarak tanıtır. Kuranda bu özellikler "Hayır! Doğrusu insan, kendini müstağni gördüğünde (kimseye muhtaç olmadığını sandığında) azar.” (Alak, 6-7) buyurularak anlatılmaktadır. Toprağın üstünde yürüyen insan, kendini tanımaz, aslını ve akıbetini unutursa; yürüdüğü yerin aslında kendi mezarının üstü olduğunu da unutur.

Tabiatta her şeyin bir sınırı ve dönüşü vardır. Su; ateşle karşılaşınca buhar olur, ateş; su ile bastırılınca duman olur. Güçler birbirine galip gelir. Bu dönüşümün elbette bir çok hikmeti vardır. Her şeyin karşısında onu dizginleyen bir şey vardır. İnsan için de bu denge “ölüm”dür. Hırsın önüne ölüm gelir. Kibirin önüne mezar çıkar.

Azgınlığın karşısına hesap günü dikilir. Kimi insanlar için kabir bir soğuma odası gibidir. İnsan yeryüzünde ne kadar azdıysa, toprağın altında o kadar........

© Denge