VERGİ, ZEKÂT YERİNE GEÇER Mİ?
Ramazan ayı dolayısıyla infak, zekât ve fitre konuları camilerde yapılan vaazlarda çok konuşuluyor. Fitre oruçla alakalı bir konudur. Özellikle Ramazan Ayının sonlarına doğru konuşulması tabiidir ve gereklidir. İnfak ve zekât konusu ise yılın her gününün konusudur. Zira kimin ne zaman dinen zengin sayılacağı belirsizdir.
Sanki herkes Ramazan'dan bir kameri yıl önce zengin olmuş gibi zekât konusunu ele almak ve bu durumu gelenek haline getirmek düşündürücüdür. Beytül -mal diye bir kavram vardır. Beytü'l-mal, İslam devletlerinde devlet hazinesidir. Hz. Ömer zamanında oluşturulmakla beraber temeli Peygamberimiz (SAV) tarafından atıldığına dair kaynaklarda bilgiler var.
Arap-İslam Devleti'nin kuruluşundan Osmanlı Devleti'nin yıkılışına dek bu ad kullanılmıştır. Günümüzdeki karşılığı Hazine ve Maliye Bakanlığı'dır. Peki Baytül-mal'ın gelir kaynağı neydi? sorusu akla geliyor. Beytülmâlin başlıca gelir kalemleri zekât, humus, cizye ve haraçtır. Bu gelirler, Hz. Peygamber (sav ) zamanından itibaren toplanmaya başlanmış ve âlimlerin içtihadına göre belirlenen ek kalemlerle birlikte beytülmâlin bir parçası olmaya devam etmiştir. Farkında iseniz vergi diye bir gelir kaynağı yoktur.
İslam'ın temel kaynağı olan Kuran-ı Kerim'de vergi ile ilgili bir tanımlama söz konusu değildir. Kur'an, zekât, cizye, fey, haraç gibi kavramlar yer almaktadır. Vergi, ilk defa Ortaçağın sonlarında modern vergilendirme sistemi ortaya çıkmaya başlamıştır. Bu dönemde imparatorlukların gücü azaldığında feodal beyler imparatorluğa ait bazı gelirleri ele geçirerek ilk kez 13.yy dan itibaren düzenli olarak vergi almaya başlamışlardır.
Vergi uygulamaları Müslüman ve gayrimüslim olma durumuna göre ikili bir yapıda devam ediyordu.
Müslümanların tabi olduğu vergiler zekât ve öşür iken, gayrimüslimlerin tabi olduğu vergiler ise haraç ve cizyedir İnanç guruplarına göre İslam vergi sistemi şer'i ve örfi vergiler olarak ikiye ayrılmaktadır. Müslümanlara yönelik olarak şer'i vergiler; zekât, öşür. Gayr-i Müslim vatandaşlara yönelik olarak örfi vergiler; haraç ve cizyedir. Bu açıklamalardan sonra esas konuya gelmek istiyorum.Hz. Peygamberimiz döneminde devlet hazinesinde vergi diye bir........
© Denge
