Iako Crna Gora važi za jednog od najperspektivnijih kandidata za ulazak u Evropsku uniju od svih zemalja Zapadnog Balkana, i u njoj se, kao i u Srbiji i dalje vode rasprave o prošlosti.

Najnoviji spor u državi, koja je dugo odolevala balkanskom maniru rušenja spomenika iz perioda Jugoslavije i talasima istorijskog revizionizma posebno izraženim u Hrvatskoj i Srbiji, izazvan je upravo otkrivanjem jedne biste.

Postavljanje spomenika četničkom komandantu Pavlu Đurišiću osudili su odmah najviši crnogorski zvaničnici, opozicione stranke i nevladine organizacije.

Državni organi naložili su lokalnim vlastima da bistu uklone što pre, ali se umešala i Srpska pravoslavna crkva (SPC), čiji je velikodostojnik stao u odbranu kipa vojskovođe iz Drugog svetskog rata.

Reč je o jednom o najvećih ratnih zločinaca na prostoru Crne Gore, saradniku okupatora i on u savremenoj državi ne može da bude simbol bilo čega dobrog, kaže istoričar Adnan Prekić za BBC na srpskom.

U Crnoj Gori je zakonom zabranjeno podizanje spomenika zagovornicima fašizma i njihovim saučesnicima.

Spomenik je postavljen u selu Gornje Zaostro u opštini Berane na severu Crne Gore gde se tradicionalno svake godine 8. avgusta okupljaju sledbenici četničkog pokreta.

Manifestaciji ispod šatre je prisustvovao i Vladislav Dajković, predsednik prosrpske Slobodne Crne Gore, koji je poručio kritičarima da im „ne smeta spomenik vojvodi Pavlu Đurišiću, nego srpski narod! Pustite nas da živimo na miru!“, napisao je na Iksu.

Četnička organizacija kojoj je Đurišić pripadao imala je sporan i politički program, kaže istoričar Prekić.

„Program je definisan na takozvanoj Konferenciji u Šahovićima, decembra 1942. kojim se promoviše politika etničkog čišćenja, zločina, monarhizma i opšte klerikalizacije društva.

„Nemam nikakvu sumnju da se idejom o podizanju spomenika Đurišiću afirmiše politička platforma konferencije u Šahovićima, a urušava antifašistička tradicija savremene Crne Gore“, dodaje za BBC na srpskom.

U nekoliko navrata poslednjih decenija, pokušano je da se na istom ovom mestu podigne spomenik Đurišiću u okolini opštine Berane, u kojoj živi oko 25.000 ljudi.

Prema popisu iz 2023. godine, većinsko je srpsko stanovništvo.

Ravnogorski pokret u Drugom svetskom ratu proistekao je iz Jugoslovenske vojske u otadžbini, koji je predvodio general Dragoslav Draža Mihailović.

Upravo je u selu Gornje Zaostro bio komandni štab Đurišića, jednog od Mihailovićevih najbližih saradnika.

Pre više od 20 godina u selu je postavljen temelj, ali je vrlo brzo uklonjen.

Sledbenici četničkog ravnogorskog pokreta su i 2017. pokrenuli inicijativu da mu se podignu spomenici u Beranama i Zaostru koje ima nešto više od 100 stanovnika.

Osam godine kasnije, meštanin ovog beranskog........

© Danas