Solidarnost je ključni pojam u sociologiji i odnosi se na društvene veze, društvenu koheziju ili zajedničke vrednosti i ponašanja koja povezuju pojedince unutar jedne grupe ili društva. Ona odgovara na ključno pitanje teorijske sociologije – Šta drži društvo na okupu? Otkud uopšte – društvo? Zašto se ne raspadne u masu individua?

Iako se ljudske životinje međusobno razlikuju po klasi, polu, rodu, starosti, naciji, veri, ideologiji i ostalom, solidarnost je ono što omogućuje saradnju, poverenje i kolektivni život uopšte. Da komšiji otvorimo vrata od lifta ili strancu ustupimo mesto u gradskom autobusu. Da ostavimo bakšiš i da pitamo za zdravlje. I da studentima u šetnji ispečemo kiflice ili jagnje, ili ugostimo u svom domu nakon pešačenja. U pitanju je svojevrsna „moralna gustina“ društva koja može biti veća ili manja u zavisnosti od datog društva u prostorvremenu.

Razumevanje solidarnosti potiče od samog osnivača sociologije Emila Dirkema koji je razlikovao dve vrste solidarnosti: (1) mehaničku i (2) organsku. Mehanička solidarnost prisutna je u tradicionalnim, malim zajednicama lovaca sakupljača ili u agrarnim (seljačkim) društvima, pa društvena kohezija proizilazi iz sličnosti – ljudi dele iste vrednosti, religiju, zanimanja i način života. Podela rada je minimalna, a društveni poredak se održava putem iste kolektivne svesti i zajedničkih rituala. A organska solidarnost prisutna je u modernim, industrijskim, urbanim društvima, i proizilazi iz razlika i međuzavisnosti. Neko je pekar, a neko je lekar i apotekar; neko taksista i konobar, a neko student ili profesor. Ljudi obavljaju različite uloge i zadatke, ali se svi oni oslanjaju jedni na druge u privrednom, mentalnom i društvenom smislu. A društvena kohezija se gradi kroz institucije, zakone i norme koji upravljaju ovom složenošću.

I sad, u savremenoj sociologiji, solidarnost se često razmatra u kontekstu otpora i kolektivne akcije. Tada se vidi kao emocionalna i moralna veza koja povezuje učesnike u društvenim pokretima. Kada se ljudi ujedine da bi tražili pravdu – bilo da su to radnici u štrajku, studenti u protestu, ili zajednice koje se suprotstavljaju ugnjetavanju – oni izražavaju solidarnost.........

© Danas