menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

AKP’nin Yeni Anayasasında Meşruiyetin Sınırlarını Genişletmek

8 0
27.06.2025

Yaz aylarının oldukça hareketli geçeceği şimdiden belli. Çünkü dünya savaş belirsizliği içinde kavruluyor. Bir tarafta Ukrayna-Rusya, diğer tarafta Gazze özelinde İsrail-Filistin, son olarak ise İsrail-ABD ittifakıyla İran arasındaki, savaş normal olan her şeyi istisna haline getirdi.

Trump başta olmak üzere popülist liderlerin söylem ve tercihleri küresel istikrarsızlığı daha da arttırdı. İçeride ise Cumhur İttifakının Kürt hareketiyle birlikte yürüttüğü bir açılım süreci ile AKP ve CHP arasında bir türlü harareti dinmeyen yüksek düzeyde bir kutuplaşma var. Bu arada hemen girişte belirtmek gerekir ki dış istikrarsızlıkların arttığı konjonktürler genelde iktidarlara yarar. Güvenlik riski arttığında halk güçlü lider ve mevcut hükümetin etrafında toplanır. Bu bağlamda Erdoğan çevresinde yeni bir konsolidasyon ikliminin oluşma ihtimali çok yüksek. İçerideki tüm çelişkilerin kendini ortaya koyacağı mesele ise yeni anayasa tartışmaları olacak. Anayasa mevzusunun iktidarın oyun planı bakımından daha ayrıntılı ve geniş çaplı bir şekilde irdelenmesi bu nedenle elzem.

Öncelikle şu tespiti yapmak da yarar var: Cumhur İttifakı bileşenleri DEM desteğini alsalar dahi anayasayı değiştirecek çoğunluğa sahip değil. Bu nedenle ek rıza üretmeleri ve muhalefetin en azından bir kısmının olurunu alacak değişiklikler yapmaları gerek. Muhtemel konu başlıklarını değerlendirdiğimizde şu olasılıklar ön plana çıkıyor:

Yargısal etkinlik uzun süreden beri muhalefetin gündeminde. Özellikle siyasilerin yargılandığı davalarda uzun tutukluluk süreleri siyasi harareti yükseltiliyor. Tutuklanmanın peşin cezalandırmaya dönüşmemesi için anayasaya tutuklu yargılamalar bakımından, en azından ilk derece mahkemelerindeki süreci hızlandıracak şekilde emredici hükümler eklenebilir. Bu durum yargı-siyaset ilişkisini olumlu etkileyip muhalefetin kaygı düzeyini aşağı çekecektir.

Başkanlık sistemi Cumhur İttifakının esası. Ayrıca 2023 yenilgisinden sonra muhalefetin parlamenter sisteme dönüşü temel bir gündem maddesi haline getirmesi çok zor. Ancak Türk tipi başkanlığın bazı sorunlara yol açtığı iktidar çevrelerince de dile getiriliyor. İktidar pekala başkanlık sistemini koruyarak........

© Daktilo1984