İstanbul’un siluetine yüzyıllardır tanıklık eden Galata Kulesi… Cenevizlilerin izini, Bizans’ın gölgesini, Osmanlı’nın hâkimiyetini taşıyan; her taşında bir medeniyetin yankısı olan özel bir yapı… Zamanın “Kutsal Haç Kulesi”… Bir zamanlar deniz feneriydi, yangın gözetleme kulesiydi, hatta Hezarfen’in hayaline gökyüzü olmuştu. Bizans’tan Osmanlı’ya, oradan Cumhuriyet’e uzanan bu yapı, yalnızca taşla değil, hafızayla örülmüştü. Bugünse Galata, yüzyılların izlerini taşıyan duvarlarıyla, o izleri bilmeyenlerin ellerine emanet edilmiş olmanın buruk sessizliğini yaşıyor…

IShowSpeed olarak bilinen dünyaca ünlü Amerikalı yayıncı Darren Jason Watkins Jr.’ın Galata Kulesi’nde İngilizce bilgi alamadığı video, günlerdir sosyal medyada dolaşıyor. Fakat aslında mesele, ne o güvenlik görevlisi ne de sadece Galata Kulesi. Bu olay, çok daha derin ve yapısal bir sorunun, yüzeye çıkan küçük bir parçası. Çünkü bu ülkede artık eksiklikler münferit değil; sistematik…

Mesele, yıllardır her katmana sızan ve zamanla normalleşen liyakat eksikliği. Bugün yalnızca müzelerde, tarihi yapılarda, turistik alanlarda değil; eğitime, adalete, sağlığa, yerel yönetimden merkezi idareye kadar uzanan tüm kurumlarda bu eksiklikle karşılaşıyoruz. Artık işe alınan kişinin ne bildiği değil, kime yakın olduğu belirleyici. Kararlar uzmanlığa göre değil, sadakate göre veriliyor. Böyle bir sistemde, yalnızca bireyler değil; kurumsal hafızalar da yok oluyor. Eğitim ezbere, sağlık şansa, adalet ise yasadan çok “iradeye” ve tesadüfe kalıyor.

Liyakatsizlik bugün yalnızca yanlış kişilerin doğru yere gelmesi değil; doğru insanların sistem dışına itilmesidir. Sosyolojik bir çöküşün en belirgin işareti…

Dezenformasyonla Mücadele Merkezi hemen devreye girdi; “Görüntülerdeki kişiler güvenlik görevlisiydi, tarihi bilgi vermek görevleri değil,” açıklamasını yaptı. Teorik olarak mantıklı bir savunma gibi görünebilir. Ancak tam da bu açıklama, meselenin ne kadar yüzeysel algılandığını gösteriyor. Çünkü burada sorgulanan (sorgulanması gereken), o güvenlik görevlisinin görev tanımı değil; bir bütün olarak kurumsal yapının vizyonudur. Galata Kulesi, rastgele bir bina değildir. Bu yapı, İstanbul’un hafızasıdır. Ülkenin vitrini, kültürel temsil........

© Cumhuriyet