“Vatan”ın en sıradan iki tanımı şöyle:

1. Birinin ait olduğu ya da ait hissettiği toplumsal ve siyasal topluluk. Bu topluluğun yaşadığı ülke.

Vatan ve millet: Bir vatan varsa orada bir millet vardır ve orada yaşar. Bir millet varsa o milletin yaşadığı toprak parçasına vatan denir. İsrail’in kurulmasından önce Yahudilerin kurulu bir devleti yoktu ama o günlerin İsrailli Yahudilerinin bir zamanlar üzerinde yaşadıkları bir vatanları vardı ve o vatan üzerinde bir devletleri yoktu.

2. Birinin doğduğu yer (şehir, bölge).

Yazının başlığını yazdıktan sonra dikiş makinesi gibi tıkır tıkır kendini yazacağını sanıyordum. İşi kolaylaştırmak için başkaları bu konuda (R.T. Erdoğan “noktada” derdi) ne demiş bir ona bakayım dedim. Ama öncesi de var:

Adonis, Kitap, Hitap, Hakikat1 adlıyla dilimizde yayımlanmış olan kitabının 143. sayfasında şöyle yazar: “Araplar olarak çoğumuz vatan ile dini birleştiririz. Bu nedenle milliyetçilik ve dindarlığı da birbirine karıştırırız. Oysa vatan ‘tek’, dindarlık ‘çok’tur.”

Bu cümleyi okuyunca aynı sayfanın boşluğuna ben de şunları yazmışım: “Din vatan değildir. Vatanın olmadan dinin olabilir. Vatan sana din verebilir ama din sana vatan veremez.”

İslamın ilkesi olan “ümmet” düşüncesi de vatanı yok sayar. Vatan yoksa vatanın yoksa hiç kimseyim artık. Belki dinin vardır ama din vatan değildir. Yazının başında yazdığım tanımlamalara bakmayın siz. Vatanın sonsuz........

© Cumhuriyet