Lingua franca ya da geçer dil, ortak bir dili ya da lehçeyi paylaşmayan insanların birbiriyle iletişim kurmak için kullandığı ortak dildir. Lingua francalar insan tarihi boyunca, ticari, kültürel, dini, yönetimsel veya diplomatik gereklilikler dolayısı ile gelişmiş, farklı değişik uluslardan bilimciler ve akademisyenler arasındaki iletişimi sağlamak için de kullanılmıştır.

Terimin ismi ortaçağda denizciler ve tüccarlar tarafından 11. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar konuşulmuş, Latin dili temelli bir pidgin1 olan Akdeniz Lingua Francası’ndan (Sabir)2 almıştır ve lingua franca, İtalyancada Frenk dili anlamına gelmektedir. Eğer bir dil belli bir bölgede yaşayan farklı gruplar yerine bütün dünya çapında geçer dil statüsüne sahip ise dünya dili olarak adlandırılır.

Lingua francalar antik çağlardan beri var olmuştur. Latince ve Koini Yunancası, Roma İmparatorluğu ile Helen kültüründe geçer dil statüsünde konuşulmuştur. Akadca ve Aramice de Ortadoğu’da eski zamanlarda geçer dil olmuştur.

İngilizcenin resmi dil olduğu ancak çoğunluğun anadili olmadığı ülkeler: Birleşik Krallık’ın kolonicilik yolu ile dünyanın büyük bir kesimi denetim altına alması, bu bölgelerde İngilizcenin yönetimde kullanılmasına yol açmıştır. Bunun sonucunda kolonicilik dönemi bitmesine karşın, pek çok yüksek etnik ve dilsel çeşitliliğe sahip eski koloni ülkesi İngilizceyi resmi dilleri olarak benimsemiştir. İngilizce aynı zamanda günümüzde bir dünya dilidir. Fransızca da benzer bir şekilde Fransız ve Belçika koloniciliği yolu ile günümüzde hâlâ Batı ve Orta Afrika ülkelerinde geçer dildir ve resmi statüye sahiptir.

Eskiden Rus İmparatorluğu veya Sovyetler Birliği’nin bir parçası olmuş veya etkisi altında kalmış Kafkaslar, Orta ve Doğu........

© Cumhuriyet