Miletoslu antik Yunan filozofları Tales, Anaksimandros ve Anaksimenes, evrenin özü ve temeli anlamına gelen “arkhe” kavramına ve “Arkhe nedir?” sorusuna odaklandılar.

Bu filozoflar bunu yaparken de, doğaüstü ve metafizik güçlere başvurmadan, doğanın ve aklın sınırları içerisinde kaldılar ve böylece “mitos”tan “logos”a, yani söylenceden akıl yürütmeye doğru devrimci bir adım attılar.

Atina’da felsefi araştırmalar içerisine giren antik Yunan filozofları Sokrates, Platon ve Aristoteles ise bu süreci yine “logos” üzerinden daha da ileriye taşıdılar ve yaşamın temel amacı anlamına gelen “telos” kavramına ve “Telos nedir?” sorusuna da odaklandılar.

Bu aynı zamanda, evreni önceleyen bir bakış açısından, evrenle birlikte insanı da önceleyen bir bakış açısına geçilmesi açısından, yine devrimci bir aşamaydı. Bu soru aynı zamanda, ahlak felsefesinin ve siyaset felsefesinin temellerinin atılmasıyla sonuçlandı.

Sokrates, Platon ve Aristoteles, “Yaşamın temel amacı nedir?” sorusuna özetle şöyle yanıt verdiler:

“Yaşamın amacı iyi bir insan olmaktır, iyi bir ruha ve karaktere sahip olmaktır. İyi bir ruha ve karaktere sahip olmak da, erdemli olmakla olanaklıdır. Yaşamın temel amacı erdemli olmaktır.”

Sokrates, Platon ve Aristoteles, adaleti, cesareti, dostluğu, ölçülülüğü........

© Cumhuriyet