8 Ağustos 2025’te ABD Başkanı Trump’ın girişimiyle Azerbaycan ile Ermenistan arasında imzalanan bir anlaşmayla gündeme gelen “Zengezur Koridoru” Türkiye başta olmak üzere birçok ülke kamuoyunda tartışmalara yol açtı.

Aslında Azerbaycan toprağı olan Zengezur, Sovyet Rusya tarafından 1920’de Ermenistan’a verilmişti. Ondan bir asır sonra yapılan bu anlaşma; Nahçıvan ile Azerbaycan arasında ulaşım yollarının açılmasını öngörüyordu. Azerbaycan ve onun bağlısı Nahçıvan arasında; Ermenistan topraklarının en güneyinde İran sınırına bitişik alanda 44 kilometrelik sınır boyunca uzanacak olan koridorun genişletme ve işletme hakkı, 99 yıllığına ABD’ye verildi. Bu arada Azerbaycan ve Ermenistan arasında yaşanan Karabağ sorununun çözümünü teşvik amacıyla 1992’de kurulmuş olan AGİT (Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı) Minsk Grubu’da anlaşma gereğince feshedilecekti.

Azerbaycan’ın Dağlık Karabağ toprakları, Sovyetler Birliği’nin dağılma sürecinde, 1988’de Ermenistan tarafından işgal edilmişti. 30 yılı aşkın işgalin sonrasında 2020’de Azerbaycan ile Ermenistan arasında 2. Karabağ Savaşı yaşandı. Savaş sonrasında Rusya arabuluculuğuyla ateşkes anlaşması imzalandı. Zengezur Koridoru ilk kez bu anlaşmada gündeme geldi. Ancak Ermenistan’ın tavrıyla proje hep engellendi. Nihayet Karabağ toprakları 2023 Eylül’ünde Azerbaycan tarafından ele geçirilince konu yeniden alevlendi ve “Trump Uluslararası Barış ve Kalkınma Koridoru” adı verilen proje üzerinde anlaşmaya varılabildi. Koridor doğrudan Türkiye ile Azerbaycan arasında Nahçıvan üzerinden bir kara ve demiryolu bağlantısı sağlıyor ve Hazar Denizi geçişi sonrasında Çin’e kadar uzanan “demir ipek yolu”na bağlanıyordu.

Hiç kuşku yok ki proje bölge ülkeleri için önemli ekonomik olanaklar........

© Cumhuriyet