menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Devrim geriye işle(tile)mez! - Doç. Dr. İhsan Taylani

21 23
28.10.2025

“Benim için bir yandaşlık vardır. O da ‘Cumhuriyet’ yandaşlığı, düşünsel, toplumsal devrim yandaşlığı”

Gazi Mustafa Kemal / 1924

Büyük Atatürk, başyapıtı Cumhuriyete yüklediği anlamı, derinlikli bir biçimde yukarıdaki özlü sözünde dile getirir. Buradaki felsefi derinliğin ağırlığını devrim kavramı taşır. Üç çeyrek yüzyılı sağcı iktidarların yönetiminde geçen 102 yıllık Cumhuriyetimiz, bilinçli olarak sürdürülmekte olan 1923 devriminin özünü perdeleme politikaları nedeniyle giderek aşınmaya ve kan kaybetmeye devam ediyor!

TDK, devrimi; “Belli bir alanda hızlı, köklü ve nitelikli değişiklik; halkın yararı gözetilerek ortaya çıkan gelişmeler...” olarak tanımlar. Siyasal bir devrim, egemen sınıf(lar)ın direncini kırıp, onun yerine yeni, daha ileri bir rejim kurmak için yapılır. Zaten bu yapılmazsa, ihtilal düzeyinde kalır ve toplumsal karmaşa ortamı doğurur. İnsanlığın tarihsel yürüyüşü içerisinde bir dizi devrime tanıklık edilmiştir. Ancak toplumsal ilerlemeye götüren, sarsıcı siyasi devrimler kısıtlıdır. Bunlara örnek olarak; 1642 İngiliz, 1775 Amerikan, 1789 Fransız, 1917 Bolşevik devrimleri verilebilir. Anılan devrimlere öncülük eden liderler ve/veya sınıflar da hep toplumsal ilerlemenin önünü açmışlardır.

Ne ki yukarıdakiler de dahil, devrimler tarihinin ayrılmaz parçası olarak bir “karşıdevrim” olgusu da siyasal literatürdeki yerini koruyor. Oysa, bize göre “devrim........

© Cumhuriyet