“Cumhuriyet imecesi” kampanyasını kısıtlı imkânlarıma rağmen ilgiyle takip ediyorum. Ülkenin dört bir yanından, aydınlardan, emekçilerden, sanatçılardan, gençlerden, kadınlardan yükselen dayanışma duygusunu çok kıymetli buluyorum. Cumhuriyet gazetesi, kurulduğu ilk günden itibaren bu toprakların hafızası, halkın gözü, kulağı, vicdanı olmuştur. Bu gazetede İlhan Selçuk’un kalemi, Uğur Mumcu’nun cesareti, Bahriye Üçok’un inancı, Ahmet Taner Kışlalı’nın umudu vardır.

Hepsi bu ülkenin aydınlık yüzünü temsil eder. Ve bugün de genç gazeteciler aynı inançla o mirası taşıyorlar. Alev Coşkun başkanlığındaki Cumhuriyet Vakfı, gazetenin okurlar ardına sahipliğini üstlenerek benzeri olmayan bir kurumsallaşma örneği veriyor. Kısacası Cumhuriyet hepimizin hikâyesidir. Halkın hikâyesidir. Nice yüzyıllara Cumhuriyet!

Cumhuriyet gazetesi, 1924’te Mustafa Kemal Atatürk’ün çağrısıyla yola çıktı. Ne bir parti gazetesi oldu ne de tek bir grubun sesi... Her zaman halkın, özgürlüğün, eşitliğin yanında durdu. Daha ilk sayısında temel ilkesini ortaya koydu: Bağımsız, özgür ve halkın yanında bir gazete olmak. O yıllarda da kadınlara, çocuklara, ailelere seslendi. Toplumun aynası, geçmiş günlerin belgeleyicisi oldu. Bunu tarihten bir örnekle anlatmak isterim:

1929 yılının kışı memleketin en soğuk kışı olarak bilinir. Öyle ki Tuna üzerinden ve Karadeniz’den gelen buzullar boğazı kaplar ve kimi vatandaşlar buzlar üzerinden yürüyerek karşıya geçerler. İstanbul’da göllerin donduğu kar kalınlığının şehir merkezinde bir metreye yaklaştığı söylenir. İşte bu ayrıntıları biz nereden biliyoruz? Tabii ki gazete arşivlerinden. Ki o arşiv bugün dahi çevrimiçi hizmet vermeye devam eden sayılı gazetelerden birisi olarak çalışıyor; mesafe ve zaman dinlemeden herkesi Türkiye’nin tarihini incelemeye davet ediyor.

Bunu görmek için Cumhuriyet gazetesi arşivine bakmak yeterli. Peki aynı yıllarda ne olmuştu? Cumhuriyet gazetesi 1928’de Türkiye’de ilk promosyonu yapmış, 1929’da okurlarına indirim kuponları dağıtmıştı. Aynı yıl yine Türkiye’de bir ilk olma özelliği taşıyan bir güzellik yarışması düzenlemişti. Bu yarışmanın galibi Feriha Tevfik olmuştu. Keriman Halis, Cumhuriyet gazetesinin öncülük ettiği bu güzellik yarışmalarına 1932’de katılmış ve daha sonra dünya güzeli seçilmişti. Dolayısıyla basın tarihimizin “ilk”lerinde Cumhuriyet gazetesinin imzasını görürüz.

Sonraki yıllarda........

© Cumhuriyet