Ülkemiz aslında bir tarım ülkesi olduğu halde, bugün gelinen noktada ekonomik ve sosyal açıdan büyük sorunların yaşandığı bir sektör olarak karşımıza çıkmaktadır. Tarım sektöründe belli başlı sorunlar; girdi maliyetlerinin yüksekliği, üretim ve pazarlama sorunları, örgütlenme eksiklikleri, büyük şehirlere göç, su kaynaklarının ve modern tarım tekniklerinin kullanılamaması, tarım destekleme politikalarının yetersizliği ve tüm bunların sonucunda tarımda dışa bağımlılık şeklinde özetlenebilir. Tarım sektörünün istenilen düzeye gelmesi için bu sektörde çalışanların sosyal hak ve güvencelerinin de sağlanması gerekmektedir.

Sosyal güvenlik sistemimizde, tarım işlerinde; hizmet akdiyle veya kendi nam ve hesabına çalışanlar sosyal güvenlik sistemine alınmış olup, tarım sektöründe çalışma şekline göre;

-Hizmet akdi ile süreksiz çalışanların, 17/10/1983 tarihli ve 2925 sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanunu,

-Kendi nam ve hesabına çalışanların ise, 17/10/1983 tarihli ve 2926 sayılı Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanunu,

Kapsamında sigortalılıkları sağlanmıştır.

Öte yandan, 2008/Ekim ayı başı itibariyle yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun “Sigortalı Sayılmayanlar” başlıklı 6. maddesinin birinci fıkrasının 13/2/2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanunla değiştirilmeden önceki (ı) bendinde “kamu idareleri hariç olmak üzere, tarım işlerinde veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz işlerde çalışanlar ile tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan; tarımsal faaliyette bulunan ve yıllık tarımsal faaliyet gelirlerinden, bu faaliyete ilişkin masraflar düşüldükten sonra kalan tutarın aylık ortalamasının, bu Kanunda tanımlanan prime esas günlük kazanç alt sınırının otuz katından az olduğunu belgeleyenler” hükmüyle, kamu idareleri hariç olmak üzere tarım işlerinde veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz işlerde çalışanlar 5510 sayılı Kanuna göre sigortalı sayılmamışlardır. Bu maddeye paralel olarak yine 5510 sayılı kanunla tarım işlerinde hizmet akdiyle süreksiz çalışanları kapsamına alan 2925 sayılı Kanununun sigortalı tesciline ilişkin maddeleri yürürlükten kaldırılmış ve 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı devam edenler hariç olmak üzere, 2008/Ekim ila 6111 sayılı Kanunla değişiklik yapılan 1/3/2011 tarihleri arasında tarımda hizmet akdiyle çalışanlar sosyal güvenlik sistemi dışında bırakılmıştır.

6111 sayılı Kanunla 5510 sayılı Kanuna eklenen ek 5. madde ile 1/3/2011 tarihi itibariyle tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışanlar sosyal güvenlik kapsamına alınarak,

-1/3/2011 tarihinden sonra söz konusu işlerde çalışmaya çalışanlar 5510 sayılı Kanunun ek 5. maddesi,

-1/5/2008 tarihinden önce 2925 sayılı Kanun kapsamında sigortalı olup, sigortalılıklarını devam ettirenler 2925 sayılı Kanun,

Yine 5510 sayılı Kanuna eklenen geçici 29 uncu madde gereği, 1/5/2008 ila 30/9/2008 tarihleri arasında 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalı olup 1/3/2011 tarihinde sigortalılıkları devam edenler hakkında ise yine 5510 sayılı Kanunun ek 5. maddesi,

hükümleri uygulanmaya başlanmıştır.

Tarım sigortalılarıyla ilgili olarak, 2829 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanun hükümlerine göre değerlendirme yapılırken bu statüler dikkate alınmaktadır. 1/5/2008 öncesinde mülga kanunlara tabi sigortalılık süresi bulunup, son yedi yıllık fiili hizmet süresi içerisinde en fazla Kanunun ek 5 inci maddesi kapsamında hizmeti bulunanlara 4/1-(a) kapsamında aylık bağlanacağından, aylığa hak kazanma koşulları 506 sayılı Kanunun geçici 81 inci maddesi hükümlerine göre belirlenecektir. Çalışmaların bir kısmının 2925 sayılı Kanun, bir kısmının ise 5510/Ek 5. madde kapsamında geçmiş olması halinde, bunlar farklı statüler olduğu için 2829 sayılı Kanun gereğince hizmetler ayrı ayrı değerlendirilerek aylık bağlanacak statü ve şartlar buna göre belirlenmektedir.

2925 sayılı Kanun Kapsamında Tescil İşlemi

2925 sayılı Kanunun sigortalı sayılmayla ilgili maddeleri 5510 sayılı Kanunla yürürlükten kaldırıldığından, 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 1/10/2008 tarihinden itibaren 2925 sayılı Kanuna göre sigortalı tescili yapılmamaktadır. Ancak, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte sigortalığı devam edenler 5510 sayılı Kanuna göre 4 (a) yani SSK kapsamında sigortalı sayılarak bu sigortalılar ile bunların hak sahipleri ve bakmakla yükümlü olduğu kimselerin her türlü hak ve yükümlülükleri, 5510 sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri hariç olmak üzere 2925 sayılı Kanuna göre devam etmektedir.

Prim Oran ve Miktarları

5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 2925 sayılı Kanuna tabi olan sigortalılardan 1/10/2008 tarihinden sonra alınacak primlerin........

© Cumhuriyet