16’ncı yüzyıl ortaları, Osmanlı Devleti’nin en geniş sınırlara ulaştığı dönemdir. 1683’te, İkinci Viyana bozgunuyla toprak kaybı ve geri çekilme başlar.

★★★

Osmanlı Devleti ilk dış borcunu, 1854’te Kırım Savaşı’nı finanse etmek için alır. 1854-1914 yılları arasında 42 dış borç anlaşması yapılır. Bu anlaşmaların 13’ü, İkinci Abdülhamid zamanında imzalanır.

★★★

Geri ödeme için kaynak yaratılacağına... Alınan dış borçlar; Dolmabahçe Sarayı, Çırağan Sarayı, Beylerbeyi Sarayı gibi yerlere harcanır.

★★★

Hazinenin boş olmasına rağmen, saraylara yapılan yüksek masraflar, vatanseverler tarafından eleştirilir, israf olarak görülür.

★★★

Padişah ise, “itibar”ın dış borçlanmadan daha önemli olduğuna inanır. “İtibar”dan tasarruf olmazdı elbette (!).. Padişaha göre, “itibar”ı “israf” diye eleştirenler, devletin gücüne zarar veriyorlardı.

★★★

Bu zihniyetle yönetilen Osmanlı Devleti, 1875 yılında borçlarını ödeyemeyeceğini ilan eder.

★★★

Alacaklı ülkelere borçların ödenmesi için, 1881’de “Düyunu Umumiye” kurulur. Padişah İkinci Abdülhamid’tir.

★★★

“Düyun-u Umumiye”, devlet içinde devlettir. Kendi kolluk kuvveti bile vardı.

★★★

İstiklal Savaşı döneminde, Mustafa Kemal Paşa’nın Başkanı olduğu Ankara’daki TBMM, “Düyunu Umumiye” gelirlerine el koyar. 24 Temmuz 1923 Lozan Barış Antlaşması’yla, bu kurumun işleyişi sonlandırılır.

★★★

29 Ekim 1923’te kurulan Cumhuriyet, yokluklara rağmen, 1954’e kadar Osmanlı borçlarını öder.

★★★

Gerçekte, Osmanlı’nın sadece ekonomisi iflas etmemişti. Ekonomideki bozulma, her devlette olduğu gibi, toplumsal sorunların tümünün ortaya çıkmasına neden olur. Ve, Osmanlı çöküşe sürüklenir.

★★★

“İtibar” için yapılan saraylar, Osmanlı’nın çöküşünü önleyemez. “İtibar” dedikleri, aslında felaketin ayak sesleriydi...

★★★

Oysa... İslam dinine göre, “israf” haramdı. Ama... Gel, gör ki...........

© Bizim TV