“Archivium Secretum Vaticanum…”

Bu Latince kelimeleri bir çoğumuz belki de ilk defa Dan Brown’ın “Melekler ve Şeytanlar” kitabında okuduk.

O yüzden yine çoğumuz burayı “Vatikan’ın Gizli Arşivi” olarak biliyoruz.

Aslında Dan Brown bizi yanılttı.

Çünkü buranın adı “Vatikan Apostolik Kütüphanesi…”

Romanda titanyum zırhlar içinde korunduğu anlatılan kütüphane aslında Vatikan arazisinin Belvedere avlusuna bakan iki kattan oluşan bir yerdir.

1475 yılında kurulmuş bir kütüphane burası.

Bu arşivde 80 binden fazla tarihi el yazması, ayrıca 1.1 milyon basılı eser bulunuyor.

Bunların 8 bin 500’ü Latince “incunabule”, Türkçesi ise “öncü basmalar” denilen orijinal kitaplar.

Yani matbaanın bulunmasından 31 Aralık 1500 gecesine kadar basılan kitaplara verilen isim.

İlk incunable kitap ise Gutenberg’in bastığı Kitab-ı Mukaddes.

Aslında burası gizli bir kütüphane değil.

Gizli olarak bilinmesinin nedeni Latince adındaki “secretium” kelimesinden kaynaklanıyor.

Bu kelime “gizli” anlamına geldiği gibi aynı zamanda “kişisel” ve “özel” anlamına da geliyor.

O nedenle Papa Francis 2021 yılında kütüphanenin Latince adındaki “secretium” kelimesini kaldırdı ve resmi adını “Vatikan Apostolik Arşivi” yaptı.

Belvedere avlusunun kenarındaki binanın zemin katında “Papirus Odası” denilen bin bölüm var.

Burada 80 bine yakın el yazması eser saklanıyor.

İkinci katında ise fotoğrafik arşivler bulunuyor.

Bu iki kat arasındaki birinci kat ise kütüphanenin en önemli bölümü sayılabilir.

Çünkü burası “Restorasyon Odası.” Yani yıpranmış eski eserlerin onarıldığı yer.

Geçen yılın eylül ayında çok özel bir ekip işte bu bölümde bir araya getirildi.

Kendilerine Dan Brown romanlarında okunabilecek bir görev verildi.

Böylece Vatikan tarihinin en önemli operasyonlarından biri başladı.

Ekibin görevi o arşivde bulunan 6 metrelik çok önemli bir belgeyi, bir yere taşınabilecek şekilde tamir etmekti.

Ancak bir sorun vardı.

Haritanın uzunluğu 6 metre, üst tarafında eni 88 ve aşağıda ise 45 santimetreydi.

Uzun olmasından dolayı restorasyon odasında tamiri mümkün değildi.

Bunun üzerine kütüphanenin tarihi restorasyon laboratuvarının yerine, onun hemen üst katındaki bir daire buna ayrıldı.

Bu dairenin de bir özelliği vardı.

Bir zamanlar bu haritayı Vatikan’a getiren kişinin yaşadığı yerdi.

O adamın kim olduğunu birazdan öğreneceğiz.

Ama önce harita ile başka bilgiler verelim.

Tamir edilecek belge 1739 yılında Roma’ya getirilmiş ancak 1768 yılında Vatikan kayıtlarına geçmişti.

Venedik’te üretilmiş özel bir kağıt üzerine çizilmişti.

Ancak bu belge neredeyse 300 yıl boyunca Vatikan arşivinde rulo halinde saklandığı için çok yıpranmıştı. Dolayısıyla taşınması mümkün değildi.

Oysa restorasyon ekibine verilen talimat şuydu:

“Bu 6 metrelik belgeyi buradan 5 bin 500 kilometre uzağa taşınabilecek şekilde onarın.”

Vatikan’ın Belvedere avlusunun yanındaki binanın birinci katında bir araya gelen uzman ekip, 4 ay boyunca gözlerden uzak çalıştı.

Sonunda onarım tamamlandı.

1739 yılından beri gözlerden uzak saklanan bu tarihi belge, 286 yıl sonra, geçen hafta hepimiz için sürpriz bir yerde, Cidde’de ortaya çıktı.

Vatikan’ın 286 yıl sakladığı bu belge aslında biz Türkleri çok yakından ilgilendiren, çoğumuzun kafasında efsane olarak dolaşan tarihi bir belgenin kendisiydi.

Şimdi sizi Suudi Arabistan’ın Cidde şehrine götürerek bu belgenin........

© Bizim TV