9 Ekim günü, Paris’in Quartier Latin denilen bölgesindeki Roma tapınaklarını andıran binada insanlık tarihinin en ibret verici olaylarından biri yaşandı.
O binanın adı “Pantheon”du…
Yunanca anlamı şuydu:
“Tüm Tanrılara Adanmış Tapınak…”
O gün, “Ölümsüz Tanrılara adanmış” o binaya “Ölümlü bir insanın” bedeninden kalan kemikler taşındı…
Onun hikayesini anlatacağım ama önce Paris’ten Marsilya’ya gideceğiz ve orada aynı gün meydana gelen bir başka olayı izleyeceğiz.

HALK SANATI VE GELENEKLERİ MÜZESİ’NDE TUHAF BİR “ESER”

9 Ekim 2025 günü, Marsilya’nın Halk Sanatı ve Gelenekleri Müzesi’nin “Sürekli Sergilenen Eserler Salonu”na yeni bir “eser” eklendi.
Eser demek pek doğru değil… Bir “obje” demek daha uygun…
O gün açılan “Halk Hareketleri” sergisinde sergilenen 1200 parçadan biriydi bu obje…
Bu objenin adı “giyotin”di…
Bildiğimiz, kafa kesen idam makinesi…
Fransa’nın son giyotini, Marsilya Müzesi’nde işte bu salonda o sabah sergilenmeye başlanmıştı.

16’NCI LOUİS BAŞCELLADINI ÇAĞIRIP TALİMAT VERİYOR

Müzeden gelen fotoğrafa bakarken tuhaf düşüncelere daldım.
İnsanın kafasını kesen bir makine yapma fikri nasıl doğmuştur?
İlk fikir, hiç tahmin etmediğimiz bir yerden gelmiş.
1780’li yıllarda dönemin en ünlü celladı Charles-Henri Sanson’un anlattığına göre, ilk fikir Fransa Kralı 16’ncı Louis’den gelmişti.
Kral bir gün başcelladını çağırıp, “İdamda kafanın balta ile değil, keskin bir bıçakla ve mekanik bir aletle kesilmesinin daha iyi olacağını” söylemiş.

KAFA KESME MAKİNESİNİ BİR PİYANO YAPIMCISI TASARLIYOR

Aynı günlerde Fransa Parlamentosu’nda insanlara acı çektirmeden idam edilmesinin yöntemlerinin araştırılması fikri konuşulmaya başlamış.
Bunu ortaya atan Dr. Joseph-Ignace Guillotin adlı doktor bir milletvekiliymiş.
Ancak işin mühendisliği bir Alman tarafından gerçekleştirilmiş.
Dr. Antoine Louis (1723–1792) aslında bir piyano tasarımcısıydı. Bugün bildiğimiz giyotini o tasarladı ama alet adını, bu fikri parlamentoya getiren Dr. Guillotin’den aldı.

799 KİLO 58 GRAM AĞIRLIĞINDA BİR ALET, 80 KİLOLUK BIÇAK

Piyano yapımcısının mühendisliğiyle ortaya çıkan aletin boyutları şöyleydi:
Tam ağırlığı 799 kilo 58 gramdı.
Bıçak uzunluğu 40–45 cm’di.
En tepesinde 40 kilo ağırlığında keskin bir bıçak bulunuyordu. Ancak ağırlık sistemiyle birlikte düşme ağırlığı 80 kiloyu buluyordu.
2,7 metre yükseklikten, saatte 180–220 kilometre hızla düşen bir bıçaktı bu.
Kalın çelikten yapılmıştı.

GİYOTİN İLK KAFAYI, İŞÇİ GREVLERİNE ADINI VEREN MEYDANDA KESTİ

İlk prototipi 1792 baharında Paris’te üretildi.
İlk defa da bugün “grev” dediğimiz işçi eylemlerine adını veren Paris’teki Grève Meydanı’nda kullanıldı.
Nicolas Jacques Pelletier adında bir soyguncu, o meydanda kafası giyotinle kesilerek idam edildi.
Geçen hafta Marsilya Müzesi’nde sergilenen giyotinin ise çok özel bir hikayesi var.
Çok iyi bildiğim bir hikaye bu.
Çünkü o hikayede ben de varım.

1971 YILINDA PARİS’TE ÖĞRENDİĞİM ŞAŞIRTICI ŞEY

1971 yılında Paris’te öğrenciydim.
O yıl, Paris yakınında bir cezaevinde iki mahkum kaçma teşebbüsünde bulundu ve biri hemşire, öteki gardiyan iki görevliyi rehin aldı.
Güvenlik........

© Bizim TV