Son aşamada alınan bir diploma gerçekse ona giden yol meşru mudur? Peki, diplomaya giden basamaklarda kaçı sahteydi?

Makale başına teşvik veren sistemler, para karşılığı dağıtılan konferans belgeleri, sahte hakemlikler, jürilere yapılan ayarlamalar, alakasız kişilerin isimlerinin eklenmesiyle yazılan makaleler… Bilimin dilini kullanan ama bilimle ilgisi olmayan tuhaf tuhaf kopyalar… Sahte olmayan bir diplomayı almak için geçilmesi gereken o “resmi” basamakların kaç tanesi bilime, kaç tanesi şekle ve gösterişe hizmet ediyor?

Bugün şaşkınlıkla soruluyor: “Bir insan aynı anda nasıl üç doktora yapabilir?” Oysa daha dün, bilim adına nice düzmece yayın yapan sahtekârları “yılın en üretken bilim insanları” diye pazarlayanlar – örneğin, Orhan Bursalı gibi gazeteciler - dolaylı da olsa, bu sistemin Pazarlama ve Halkla İlişkiler sorumlularıydı.

Bu düzeni mümkün kılanlar yalnızca bireyler değil, teşvik sistemleriyle akademiyi piyasalaştıran kurumlardır. Erdal İnönü ve Tosun Terzioğlu’nun başlattığı “makale başına teşvik” modeli, araştırmacılara “yaz ve kazan” mesajı vermiştir. Makale karşılığı para teklif etmek, düşünce emeğini genelev mantığına indirgemektir. Bunu söylemek ağır ama gerçektir.

Bugün üniversiteler, fikirlerin çatıştığı ve bilgi üreten kurumlar olmaktan çıkmış;........

© Birgün