Zorunlu eğitimin 12 yıla çıkartılmasının kanun gerekçesi ortaöğretimdeki okullaşma oranını gelişmiş ülkeler düzeyine yükseltmekti. O tarihte ortaöğretimde okullaşma oranı Avrupa Birliği’nde yüzde 70, Türkiye’de yüzde 30 düzeyinde idi. Kanun gerekçesinde Batı’da ortaöğretimdeki okullaşma oranının yüksekliği ile Japonya’da yüzde 100 olan ortaöğretim okullaşma oranı zorunlu eğitim süresinin uzunluğu ile açıklanıyordu. Oysa Japonya’da zorunlu eğitim süresi 9, Avrupa ortalaması ise 10 yıldı.

Yani zorunlu eğitimle okullaşma oranı arasında zorunlu bir ilişki yoktu. Zorunlu eğitimle okullaşma oranı arasında güçlü bir korelasyon olsaydı, arada diplomalı çıkış vermeyen 12 yıllık zorunlu uygulamanın sonunda ortaöğretimde okullaşma oranı yüzde 50 civarında kalmaz, Avrupa ortalaması yakalanmış olurdu. Bana göre asıl gerekçe, çocukları merkezileşen eğitimde daha uzun süre tutarak onları “dininin ve kininin sahibi” gençlere dönüştürmekti. Fakat çocuklar bu AKP projesinin kontrol edemeyeceği kadar dinamik, verdikleri eğitim onları etkilemeyecek kadar vasattı.

Nitekim öğrencilerin, ebeveynlerin ve pedagojinin amaç, ihtiyaç ve beklentisini gözetmeyen bu misyoner planı okulun cazibesini yitirmesine yol açtı. Okulun ikna yeri olduğunu, orada zorla güzellik olmayacağını anlamaması, anlamak istememesi planın istedikleri gibi yürümesini engelledi. İktidarların bu hesabı çocuk emeği kullanan esnafa da uymuyordu. Bunun üzerine iktidar, esnafın çırak ihtiyacını, eğitilebilir bulmayıp sistem dışına atmak istediği öğrencileri topladığı MESEM’ler üzerinden kendisi karşılamaya karar verdi. Ortaöğretimin okul türlerinden biri olarak tasarlansa da aslında bir toplama kampı olarak kullanılan MESEM’ler, işyerine sadık, sürdürülebilir kalıcı işgücü yaratamadığı için işletmeleri memnun etmedi. Zorunlu eğitimi 12 yıla çıkartan AKP idi. Aynı parti aynı zihniyet şimdi zorunlu eğitimin son dört yılında kesintiye gitmek istiyor. 4 4 4 kanunlaşırken olduğu gibi bu kez yalana başvurmuyorlar; gerçeği, talebin işinsanlarından geldiğini eğip bükmeden söylüyorlar. Başka seçenekleri yoktu, çünkü bulabilecekleri her eğitimsel gerekçe 12 yıllık deneyimin başarısızlığının itirafı olur, o kanun uğruna yumruk atanları, yalan yanlış........

© Birgün