23 Nisan ‘Ulusal egemenlik ve çocuk bayramı’na konu olan TBMM’nin açılışında, dinsel referanslar oldukça baskındı. Zira ulusallığın, İslamiyet üzerinden tanımlandığı ve dolayısıyla dahili alanın buna göre düzenlendiği bir dönemdi. Yanı sıra pek çok ülkeden Müslüman göçmenlerin akınına uğrayan ülkede bazı devletlerle yapılan anlaşmalarda da, Müslümanlık vurgusu özel bir yer almıştı. Özetle dahili ve harici tüm politikalar Müslümanlığı esas alan bu düşünsel iklim üzerinden kurulmuştu.

1920 yılı ilk aylarında Kurucu Meclis için çalışmalar yapan Mustafa Kemal, Meclis’i oluşturacak vekillerin niteliklerini sıralarken ‘dini ve milli selahet sahibi olmaları’ gerektiğini ifade etmiş ve Müslüman olmayanların seçime iştirak ettirilmeyeceklerini belirtmişti. Sonradan Kurucu Meclis yerine Millet Meclisi oluştuğunda da, “Biz ittifakı cumhura her kuvvetten ziyade, selahiyet bahşeden İslamiyet esaslarını dikkate alarak Meclis-i Alinizi bütün millet işlerine doğrudan doğruya vazıüliyet tanımak taraftarıyız” diyerek Müslüman kimliğin altını yeniden çizmişti.

∗∗∗

Nihayet “Allah’ın yardımıyla 23 Nisan Cuma günü, Cuma namazından sonra TBMM açılacaktır” denilen duyuruda da dini söylem tercih edilmişti. Açılış günü Cuma namazı kılındıktan sonra ‘uğur getirmesi için’, Hatm-i Şerif’in son bölümü okutulmuş ve Meclis’te konuşma........

© Birgün