Herhangi bir toplumsal coğrafyada çeşitli meslek gruplarının birliklerine işaret eden pek çok kurum bulunabilir ama ‘Yazarlar Birliği’ herhalde nadir örneklerdendir. Dersim coğrafyası bu konuda da kendine özgü deneyimlere sahiptir. Her biri değişik alanlarda ve dillerde yazan çok sayıda yazar, önümüzdeki günlerde memleketlerinde biraraya gelecek; birbirlerini tanıyacak ve dinleyeceklerdir. Bu buluşma, yazarlar için olduğu kadar, bu kadim coğrafyanın kendisi için de anlamlıdır.

Yazar olmak genellikle ‘eğitimle’ ilişkili olmayı hatırlatır. Geleneksel Dersim coğrafyasında eğitim, ‘okuma yazma oranı’ndan çok daha fazla anlamı ve köklü geçmişi olan bir deneyimdir. Anlatılara da yansıdığı gibi bu kadim coğrafyanın çoğu köylerinde, “ileri gelen” aileler, evlerinin bir odasını eğitime ayırır ve bir de ücretli öğretmen bularak kendine özgü ‘okullar’ kurarlardı. Bundan dolayıdır ki ‘eski yazı’ yani Osmanlıca okuyup-yazanların oranı geçmişte yüksekti. Belki de en doğru ifadeyle eğitim, adeta Dersim coğrafyasının geleneğinde vardı.

Bir ölçüde bu geleneğin de etkisiyle formel eğitim deneyiminin en önemli özelliği, aileler için bir tür ‘mecburi’ görev olarak algılanması ve her ailenin, çocuğunu okula göndermek için bir seferberlik ilan etmesiydi. Elbette bunun da kendine özgü, genellikle görünmez, yıkıcı etkiler bırakan toplumsal........

© Birgün