Yılda iki kez yayımlanan Merkez Bankası (TCMB) Finansal İstikrar Raporu’nun Mayıs 2025 kopyası elimizde. Çalışma tahmin edilebileceği gibi, ekonomide işlerin yolunda olduğu, bankanın finansal sistemdeki sorunları aldığı kararlar ve getirdiği düzenlemelerle başarılı bir biçimde yönettiği mesajını veriyor. Metnin ayrıntılarına göz attığımızda ise, satır aralarından sistemdeki kırılganlıkları, olası riskleri net biçimde görebiliyoruz. İşte dikkatimizi çeken bazı önemli noktalar:

• Hanehalkı finansal yükümlülükleri içerisinde en hızlı artan iki kalem, taksitsiz bireysel kredi kartı harcamaları (BKK) ve kredili mevduat hesaplarıdır (KMH). İkisinin toplamı Mart 2025 itibarıyla 1,365 537 = 1,902 milyar TL’ye varmıştır. Bu veri, insanların geçinemedikleri için temel gündelik gereksinimlerini borçlanarak karşıladıklarını gösteriyor. Çünkü daha çok dayanıklı tüketim malları için kullanılan taksitli ödemelerin durgun seyrettiği görülüyor.

• İhtiyaç kredisi faizleri 2025 yılı Mart ayı sonrasında 10 puan artarak yüzde 73 düzeyine gelmiştir. KMH ve BKK nakit çekiş işlemleri için geçerli olan faizlerin yıllık bileşik olarak faizi ise yüzde 80’dir.

• Reel sektörün finansal yükümlülüklerinin GSYİH’ye oranı Mart 2024-Mart 2025 arasında yüzde 29,1’den yüzde 27,1’e gerilemiştir. Bu eğilim kendini TL kredilerde yüzde 16,9’dan yüzde 13,8’e düşüş şeklinde 3,1 puanla göstermiştir. Yabancı para kredileri ise, 1 yıl içerisinde 115,8 milyar dolardan 160,8 milyar dolara yükselmiştir. Bu veriler hem genel anlamda kredi daralmasına, hem de döviz borçlarının artışıyla firmaların kur riskine daha açık hale gelmesine işaret ediyor. Önümüzdeki dönem, bir durgunlukla karşılaşma........

© Birgün