menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Bilimde sınır polisleri

14 1
05.10.2025

Güneş’in Dünya etrafında döndüğü veya Dünya’nın düz olduğu zannedilen yıllarda bilimsel gelişmeler, bireysel çalışma ve çabalarla kolaylıkla ilerleyebilirken günümüzde bilimin yol kat edebilmesi için araştırmacıların işbirlikleri ve fikir alışverişlerinde bulunmaları zorunlu bir hal aldı. Elde ettiği görsellerle bizi evrenin derinliklerine ve sırlarına defalarca yeniden hayran bırakan uzay teleskoplarından, bu teleskoplarla elde edilen verilerin analizi için yazılan bilgisayar kodlarına kadar birçok çalışma, binlerce araştırmacının emeği ve birbirinden farklı uzmanlık alanındaki biliminsanlarının dikkat çektiği önemli detayların bir araya getirilmesi sayesinde mümkün olabiliyor. Sadece böyle büyük projeler değil, küçük çalışma gruplarının odaklandığı konularda da farklı ekiplerin birbirlerini besleyen görüşleri ve işbirlikleri yenilikçi buluşların ve güvenilir sonuçların ortaya çıkmasında vazgeçilmez bir rol oynuyor.

Ne var ki gelişen teknolojinin ve değişen toplum dinamiklerinin her zaman bilimin faydasına hizmet ettiğini söylemek ne yazık ki mümkün değil. Gerek akademik beklentilerin günümüzde gerçekçilikten epey uzak bir düzeye varmış olması, gerekse toplumun liyakat yerine popülariteyi ödüllendirme meyli, araştırmacıların bilimsel etik değerlerinin bireysel kaygılarına yenilmesinde öncü nedenlerden oluyor. Akademi, dışarıdan bakıldığında çoğu zaman fikirlerin serbestçe tartışıldığı bir ortam gibi görünse de aslında oldukça katı hiyerarşik bir yapıya sahip. Tez danışmanları, bölüm başkanları veya proje liderlerin genç araştırmacılar üzerindeki otoriteleri, yeni fikirlerin “önce üstlerin onayından geçmesi” şartını doğuruyor. Seminerlerde, konferanslarda ya da makale yazım süreçlerinde genç araştırmacıların farklı bakış açılarının baskılanması veya küçümsenmesi sadece katkılarının sınırlanmasına değil özgür düşünce ve araştırmanın da baskı altına alınmasına ve uzun vadede akademik camiada tamiri zor........

© Birgün