Üniversite mezunu gençler, mezuniyetin ardından hayalini kurdukları mesleği yapamadan işsizlik, düşük ücret ve belirsizlikle karşılaşıyor.

Kimileri alanından uzaklaşmak zorunda kalıyor, kimileri ise iş bulsa dahi güvencesiz ve düşük ücretli pozisyonlara sıkışıyor.

Deneyim bahanesiyle gençlerin iş yaşamından dışlanması da artık kronikleşmiş durumda.

Giresun Üniversitesi Tirebolu İletişim Fakültesi Gazetecilik bölümünden bir sene önce mezun olan Deniz Çam, “Kendimi mesleğimi yapacağım, geçinebileceğim bir işe başlamış olarak hayal ediyordum. Ama medya sektörü mesleğimi bırakmaya zorladı” diyor. 10’dan fazla medya kurumuna başvuru yaptığını, ancak çoğundan yanıt alamadığını söylüyor.

Aynı üniversiteden mezun olan Sibel Sevindik de bir yıldır işsiz. 50’den fazla işe başvurduğunu, ancak çoğunda deneyim şartı nedeniyle elendiğini belirtiyor.

“İlanlarda 3 ila 5 yıl deneyim aranıyor. Yeni mezun birinin bu şartı karşılaması mümkün değil” diyerek iş bulamamanın psikolojik ve maddi yüküne dikkat çekiyor.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Haziran 2025 İşgücü İstatistikleri’ne göre, 15-24 yaş arası genç nüfusta dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 16,2. Erkeklerde bu oran yüzde12,3 iken, kadınlarda yüzde 23,7’ye kadar çıkıyor. Bu 949 bin gencin işsiz olduğu anlamına geliyor. 370 bin erkek, 579 bin kadın.

Geniş tanımlı işsizlik verisi ise dar tanımlının iki katından fazla. Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi‘nin (DİSK-AR) TÜİK’in meta verisinden yaptığı hesaplamaya göre geniş tanımlı genç işsiz sayısı toplam 1 milyon 937 bin kişi. Bunun 847 bini erkek, 1 milyon 90 bini ise kadın.

Dar tanımlı işsizlik sadece son dört hafta içinde aktif bir şekilde iş aramış, iki hafta içinde işbaşı yapabilecek durumda olan kişileri içine alırken geniş tanımlı işsizlik atıl işgücüne de kapsıyor. Yani part-time çalışan ama tam zamanlı iş arayanları (zamana bağlı eksik istihdam) ve iş aramayı bırakmış ama çalışmaya hazır potansiyel işgücünü de kapsıyor.

bianet’e konuşan iki genç işsiz çözüm için kamu istihdam projelerinin artırılmasını, mezunlara yönelik destek programlarının genişletilmesini, deneyim şartının esnetilmesi, özel sektörün ücret politikasının denetlenmesini ve ülke sorunlarına dair daha kapsayıcı ve adil bir politika talep ettiklerini dile getirdiler.

Genç işsizliği üzerine konuştuğumuz Kocaeli Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Aziz Çelik, işverenlerin “deneyim” gerekçesiyle gençleri dışlamasını anlamsız buluyor. Çelik'e göre bu, işsizlik baskısıyla işverenlerin........

© Bianet