Barınma krizi tüm dünyayı kasıp kavuruyor. ABD’de geçen ay açıklanan Case Shiller Fiyat Endeksi’ne göre, ortalama konut fiyatları 495 bin 100 dolarla yeni bir rekor kırdı. ABD’de ortalama konut fiyatları 1963 yılında 19 bin 300 dolar, 1970’te 26 bin dolar, 2000’de 207 bin dolar, 2012’de 267 bin 900 dolar, 2020’de 384 bin 600 dolardı. Faiz oranlarının (yüzde 6,86) ve fiyatların yüksek olduğu koşullarda konut satışları 2009 yılından beri en düşük seviyeye gerilemiş bulunuyor. Dünyada ev fiyatları 2008 öncesinde yaşanan konut balonundan daha yüksek bir seviyeye ulaşmış bulunuyor.

Avrupa da ABD gibi aşrı yükselen fiyatlardan muzdarip. İrlanda Batı Avrupa’nın en pahalı konutlarına sahip. Macaristan ve Litvanya’da son 8 yıl içinde kira artışı yüzde 60 ev fiyatları yüzde 100 artış oldu. Satın alma gücü açısından hesaplandığında Vancouver Kanada’da sadece ortalama bir gelirle (vergi ve diğer tüm masraflar hariç) ev almak için 17 yıl gerekiyor. Aynı şekilde Avustralya Sydney şehrinde son beş yıl içinde 9’dan 12 yıllık gelire yükseldi. Fiyatlar yüzde 50 oranında düşse bile mevcut gelir seviyeleriyle ev almak hala zor.

IMF konu ile ilgili yakın zamanda kapsamlı bir araştırma yaptı. Son 50 yılın verileriyle 40 ülkede ev fiyatları, gelir seviyesi gibi farklı unsurları bir araya getirilerek yapılan ölçüme göre 1981’den beri konut alımı en düşük seviyeye gerilemiş durumda. ABD’de tarihte ilk kez ortalama bir vatandaş gelirinin yüzde 30’unu kiraya ödemeye başladı. Genç ailelerin mevcut gelir seviyesiyle ev alması imkânsız. Doğum oranlarının yüksek olması, evlilik sayısının artışı gibi etkenlerin konut talebini artırdığı öne sürülür. Ancak, Batı’da doğum oranları uzun yıllardır düşük seyretmesine rağmen konut fiyatlarında artış devam ediyor. ABD’de 1970 yılında 20-24 yaş arasında kadınlar bugünküne göre üç kat daha fazla çocuk sahibiydi. Batı metropollerinde evsiz insanların sayısında büyük patlama var.

Konut fiyatlarının artmasında, konut arzının, imalatının azalmasında en temel etkenlerden birisi inşaat maliyetlerinin artmasıdır. ABD’de inşaat maliyetleri ölçüm yapıldığı tarihten beri en yüksek seviyeye ulaşmış bulunuyor. TÜİK’e (

© Aydınlık