Basın organlarında kültür-sanat sayfaları maalesef magazinleşti. Sanat üzerine derinlikli yazılar bulmak zorlaştı. Sanat felsefesi üzerine tartışmalar da azaldı.
T24’ten Ümit İnatçı’nın “Sanat felsefeden kopuyor mu?” başlıklı yazısını keyifle okudum.
İnatçı özetle şunları söylüyor:
“-Bir yapıtı Felsefeyle temellendiren sanat yazarı ve sanatçı sayısı gittikçe azalıyor...
-Günümüz dijital çağında sanat üretimi ve tüketimi de ‘hız’ odaklı hale geldi.
-‘Sanat eserleri’ bir ‘gösteri nesnesi’ olarak hızla dolaşıma giriyor.
-Sanatçı, küratör ve eleştirmenler genellikle yüzeyde dolaşan, hazır kavramları tekrar eden ve varoluşla ilgili felsefi derinlikten yoksun bir söylemi tercih ediyorlar.
-Sanat yapıtının dili sanatın felsefesi ekseninden uzaklaşarak nerdeyse sosyal bilimler alanına doğru bir yere kayıyor.
-Diğer yandan, sanat eğitimi giderek daha fazla akademik formlara indirgenirken, üretim süreci notlara, projelere, dosyalara sığdırılmaya çalışılıyor.
-Sanatçılar artık ‘düşünen özne’den çok ‘proje geliştirici birey’ haline gelmiş durumdadır diyebiliriz.
-Felsefe-sanat ilişkisini yeniden canlandırmak için kurumsal etkilerden kurtulup birey-oluşu önemseyen sanatçılara ve sanat yazarlarına önemli görevler düşüyor.
-Sanat üretimi, giderek daha fazla pazar mantığına göre biçimleniyor. Bu da sanatçıyı ‘satılabilir içerik’ üretmeye yöneltiyor. Çünkü sanat eğitimi eleştirel düşünmeyi değil, çoğu zaman yaratıcı teknikler ve güncel meseleler etrafında dönmeyi öğütlüyor.”

Sayın İnatçı’nın bu tespitlerinin çoğu haklıdır. Üzerinde uzun düşünmeyi ve tartışmayı gerektiriyor. Aynı tartışmalar edebiyat ve roman üzerinden de yapılıyor ama biz bu konunun başka ve kanımızca eksik bırakılmış bir yönüne dikkat çekmek istiyoruz.
Sanat-felsefe ilişkisinin azalmasını insanın durumu ve üretimi dışlayan neoliberal programı ele almadan incelemek, konunun anlaşılmasını zorlaştırıyor.
Felsefe ve sanat, en temel insan eylemlerinden biridir. Felsefe ve sanatın birbirinden kopması, felsefi temelli sanat üretiminin azalması, akademik formlara indirgenmesi; insanın durumu ile alakalıdır.
Sanat ve felsefe, insanın doğayla mücadelesinden itibaren vardı fakat esas olarak sınıflı toplumda kendini bulma,........

© Aydınlık