Με την εφαρμογή της κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα στις 9 Οκτωβρίου, η Τουρκία επανεπιβεβαίωσε τον εαυτό της ως κεντρικό παίκτη στη περιφερειακή διπλωματία. Η Άγκυρα έπαιξε βασικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις του Σαρμ ελ-Σέιχ, συνεργαζόμενη με την Αίγυπτο, το Κατάρ και τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Πέρα και έξω από τη λογική της ανθρωπιστικής χειρονομίας, αυτή ήταν μια εσκεμμένη προσπάθεια να επανεπιβεβαιωθεί η τουρκική παρουσία στη μεταπολεμική Γάζα μέσω των εγγυήσεων ασφαλείας, της συμμετοχής στην ανοικοδόμηση και της πολιτικής διαμεσολάβησης.

Από την έναρξη του πολέμου του Ισραήλ στη Γάζα, ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υιοθέτησε μια έντονα εκδηλωτική στάση, χαρακτηρίζοντας τις ενέργειες του Τελ Αβίβ ως γενοκτονία και σταματώντας την πρόσβαση τουρκικού εναέριου χώρου, ενώ όμως το εμπόριο με το Ισραήλ συνεχίστηκε έμμεσα ή σε περιορισμένη μορφή.

Αυτές οι κινήσεις, περισσότερο συμβολικές παρά ουσιαστικές, χρησίμευσαν στο να αποστασιοποιήσουν το κράτος-μέλος του ΝΑΤΟ από τη φιλοϊσραηλινή στάση του δυτικού μπλοκ και να ενισχύσουν την αυτοπαρουσίασή του ως η ηθική φωνή του ισλαμικού κόσμου.

Διπλωματικός συμβολισμός, στρατηγική ουσία

Στο παρασκήνιο, η Τουρκία πίεσε έντονα να εδραιωθεί στο πλαίσιο μετά την κατάπαυση του πυρός. Ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν δήλωσε ότι οι συνομιλίες πλησίαζαν σε μια συμφωνία, τονίζοντας τον συντονισμό με την Αίγυπτο, το Κατάρ και τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Σύμφωνα με το Reuters, η Τουρκία βοήθησε στη διαμόρφωση των μηχανισμών παρακολούθησης της εκεχειρίας και συμμετείχε στην «Ομάδα Εργασίας της Γάζας» που επιβλέπει ανταλλαγές αιχμαλώτων και ανακτήσεις σορών.

Η ισραηλινή εφημερίδα Haaretz ανέφερε ότι η Χαμάς ζήτησε από την Τουρκία να ενεργήσει ως «αξιόπιστος εγγυητής» για τις απελευθερώσεις αιχμαλώτων και την πρόσβαση ανθρωπιστικής βοήθειας. Εν τω μεταξύ, η Jerusalem Post ισχυρίστηκε ότι η Άγκυρα στοχεύει να μετατρέψει τον ρόλο της στη Γάζα σε διευρυμένη επιρροή στο Ιράκ και τη Συρία. Το Al-Monitor περιέγραψε την προσέγγιση της Τουρκίας ως εσκεμμένα χαμηλού προφίλ ώστε να αποφύγει την πρόκληση περιφερειακών εντάσεων, με τον Ερντογάν να ρυθμίζει τις κινήσεις του ώστε να μην συγκρουστεί με την Ουάσινγκτον ή το Κάιρο.

Ο αρχηγός της τουρκικής υπηρεσίας πληροφοριών Ιμπραήμ Καλίν συμμετείχε επίσης άμεσα στις συνομιλίες που φιλοξενήθηκαν στην Αίγυπτο, μεταφέροντας τις κατευθυντήριες γραμμές της Άγκυρας........

© antapoCRISIS