Azerbaycan bu şirketlere yatırım yapmalarını sağlamak için büyük teşvikler verdi, kolaylıklar sağladı. Yatırımcıların en büyük çekincesi Rusya’ydı. Zira Moskova, kıyıdaş ülkeler anlaşma imzalamadan Hazar’dan petrol ve gaz çıkarılmasını savaş sebebi sayacağını deklere etmişti.

Aliyev, endişeleri gidermek için, henüz anlaşma sağlanamamışta olsa Azerbaycan’ın Hazar’da hak iddia ettiği suları vatanın bölünmez bir parçası olarak anayasaya koydurdu. Rus kamu şirketlerini ve oligarkları enerji sahalarına ortak ederek Rusya’da Azerbaycan’ı destekleyen bir lobi oluşturdu. Bu girişimlerden ve cazip teşvik paketlerinden sonra dev şirketler Azerbaycan’a yatırım yapmaya başladılar.

İlk dönemde enerji sahalarında ve nakil hatlarında Azerbaycan’ın payı %5-10 gibi çok düşük oranlardı. Bu oranlar kademeli olarak arttırıldı. Öyle ki en son inşa edilen TANAP ve TAP nakil hatlarında Azerbaycan kamu şirketlerinin hisselerinin toplamı X, BOTAŞ 0 ve BP . Nereden nereye değil mi?

Başlangıçta ihracatlar ham petrol olarak yani en düşük fiyatlarla yapılıyordu. Azerbaycan’ın petrol ve gazının asıl karı dev şirketlere kalıyordu. Bu durumu değiştirmek için Türkiye’de Star Petrol Rafinerisi yatırımı yapıldı. Yatırım tutarı etap etap 25 milyar doları aştı. Her sene Türkiye’nin en çok ihracat yapan beş şirketinden biri olan bu rafineride üretilen ürünler, ortalama olarak ham petrolün 3,5 katına satılıyor.

Bakü, Star rafinerisiyle yetinmedi. SOCAR’ı uluslararası marka yapmayı hedefledi. SOCAR bugün Azerbaycan, Ukrayna, Moldovya, Romanya ve Gürcistan’da lider akaryakıt zinciri. Türkiye, Rusya ve Vietnam’da lider markalardan ve üreticilerden. Binden fazla SOCAR........

© Analiz