KKTC Cumhurbaşkanı Uluslararası İlişkiler ve Diplomasi Özel Danışmanı Prof. Dr. Hüseyin Işıksal, Azerbaycan-KKTC ilişkilerini ve önemini AA Analiz için kaleme aldı.

***

Kazakistan'ın Güney Kıbrıs'ta büyükelçilik açmasının ardından, Özbekistan ve Türkmenistan'ın da Roma büyükelçilerini Güney Kıbrıs'a akredite etme kararları haklı olarak Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde (KKTC) büyük infial yarattı. KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar kararı tepkiyle karşılamasına rağmen yapıcı bir tutum sergileyerek, KKTC'nin de gözlemci olduğu Türk Devletleri Teşkilatı'na (TDT) üye bu ülkelere KKTC ile de benzer ilişkiler kurma çağrısında bulundu.

Bu gelişmelerle bağlantılı olarak, 4 Nisan'da Özbekistan'ın başkenti Semerkant'ta yapılan Birinci Avrupa Birliği-Orta Asya Zirvesi sonuç bildirisinde, AB'nin bölgeye yapacağını taahhüt ettiği 12 milyar avroluk yatırım kararının karşılığı olarak Kazakistan, Kırgızistan Türkmenistan, Özbekistan ve Tacikistan’ın, KKTC'nin tanınmamasını tavsiye eden Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) kararlarına bağlılıklarını teyit etmeleri var olan krizi daha da alevlendirdi.

1960 Kıbrıs Cumhuriyeti'ni silah zoruyla işgal eden Rum tarafına taviz niteliğindeki bu adım, uluslararası hukuka göre egemen bir halk olan Kıbrıslı Türklerin on yıllardır verdiği onurlu mücadeleyi göz ardı etmesinin yanı sıra, bilinçsiz, dar görüşlü, kısa dönem çıkarlarını gözetleyen ve ciddi sonuçları olacak talihsiz bir karar olarak tarihteki yerini aldı.

Tüm bu olumsuz gelişmelere rağmen, geçtiğimiz haftaya damgasını vuran bir başka olay da Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in KKTC-Azerbaycan ilişkilerine yönelik tarihi açıklamalarıydı. Bu açıklamanın perde arkasını ve önemini irdelemeden önce kısaca Azerbaycan-KKTC ilişkilerinin bazı önemli dönüm noktalarını hatırlatmak istiyorum.

Azerbaycan ile KKTC arasındaki ilişkiler Soğuk Savaş'ın sona ermesiyle birlikte artan bir ivme ile hız kazanmıştır. İlk olarak, Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Meclisi 1992'de KKTC'yi resmi olarak tanımıştır. Buradaki önemli ayrıntı ise o dönemin Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Yüksek Meclisi Başkanının Azerbaycan'ın ulusal lideri Haydar Aliyev olmasıdır.

Bir başka dönüm noktası, resmi ziyaret amacıyla 2004'te Ankara'da bulunan Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in Kıbrıs'ta eş zamanlı olarak yapılacak olan Birleşmiş Milletler (BM) Annan Planı referandumları öncesi KKTC'den "evet", Rum tarafından ise "hayır" sonucu çıkması halinde Azerbaycan'ın KKTC'yi tanıma sürecinde ön sırada yer alacağını ifade etmiş olmasıdır.

Bu gelişmelere paralel olarak Azerbaycan, 2005'te KKTC pasaportlarını tanıyacağını duyurup KKTC'nin en önemli milli günlerinden biri olan 20 Temmuz Barış ve Özgürlük Bayramı'na resmi temsilci göndermiştir. Bir hafta sonrasında da yüzün üzerinde Azerbaycanlı devlet ve iş adamını taşıyan uçak Bakü'den Ercan'a doğrudan uçuş yaparak KKTC'ye Türkiye dışında bir ülkenin yaptığı ilk doğrudan uçuş olarak tarihe geçmiştir. Bunun hemen ertesinde, Kıbrıs Türk Havayolları Ağustos........

© Anadolu Ajansı Analiz