Büyükelçi Ömer Faruk Doğan, gümrük vergileri anlaşmaları çerçevesinde dünya ticaretinde değişen dengeleri AA Analiz için kaleme aldı.

***

24 trilyon dolarlık dünya ticareti, ABD Başkanı Donald Trump'ın 2 Nisan 2025'te ABD ekonomisini yeniden şekillendirmek, bütçe açıklarını kapatmak ve dış ticaret dengesini sağlamak amacıyla başlattığı yeni süreç kapsamında, 182 ülkeye yönelik ek gümrük vergisi uygulama kararıyla sarsıldı ve bu durum, dünya ticaretinde yeni bir sürecin başlamasına neden oldu. Başlangıçta sadece Meksika, Kanada ve Çin'e yönelik başlatılan ek vergi uygulama kararı, genişletilerek 182 ülkeyi kapsar hale dönüştürüldü.

Trump tarafından alınan kararlar, ilgili ülkeleri müzakereye zorlamak amacıyla uygulanıyor; gümrük vergisi oranları, Çin örneğinde görüldüğü üzere bazen yükseltildi, AB örneğindeki gibi bazen de ertelendi. Trump, zaman zaman birbiriyle çelişiyor gibi görünen farklı açıklamalarda bulunsa da, ilk aşamada ortaya koyduğu plan çizgisinde ilerlemeye devam ediyor.

Trump, önce Çin ile tansiyonu yükselterek ortamı biraz gerdi. Ancak, birkaç müzakere görüşmesi akabinde Çin ile mevcut vergi sorununu yatıştırarak kalıcı olmasa da bir mutabakat içerisine girdi. Bu suretle ABD dünyadaki en büyük ticari rakibi ile bir anlaşma sağlayarak hem kendisini rahatlattı hem de diğer ülkelere alternatif çözüm göstermiş oldu.

Dünya ticaretini şekillendiren ve ilk sırada yer alan iki büyük ticaret öncüsü, Japonya’yı da bu ittifaka dahil ederek, dünya ticaretini yeniden şekillendirme yönünde ittifakı genişletti. Dünya ticaretinin yaklaşık yüzde 35-40’ını oluşturan bu iki ülke, halkaya üçüncü bir Uzak Doğu teknoloji ülkesini dahil etmiş oldu.

ABD, Japon ürünlerine yönelik yüzde 15 gümrük vergisi karşılığında, Amerika'da mevcut bulunan 550 milyar dolar tutarındaki Japon yatırımlarına güvence vermiş, Tokyo ise buna mukabil araba, pikap, pirinç ve bir dizi diğer tarım ürünü ve muhtelif tali ürünler için Japon pazarını ABD'ye açmayı kabul etmiştir. Bu suretle, Trump giriştiği süreçte bir önemli adımı daha gerçekleştirmiştir. Muhtemeldir ki yakın zaman içerisinde Japonya ile ABD’nin sağladığı bu ticari anlaşmayı Uzak Doğu'da birçok ülke takip edecektir.

ABD ile ticari anlaşma sürecini henüz başlatmamış ülkelerin bu durum karşısında yeniden değerlendirme yapma zorunluluğu ortaya çıkmıştır. Varılan bu mutabakat, diğer ülkeler gibi Avrupa Birliği'ni (AB) de bir ölçüde tedirgin edip kısmen telaşa sürüklemiştir.

AB, başlangıçta ABD'ye karşı dik durarak birebir bir müzakere süreci tasarlamış ve 93 milyar avro tutarında bir........

© Anadolu Ajansı Analiz