ORSAM Kuzey ve Doğu Afrika Çalışmaları Koordinatörü Dr. Kaan Devecioğlu, Libya Ulusal Petrol Kurumu (NOC) ile Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) arasında imzalanan anlaşmanın iki ülke açısından önemini AA Analiz için kaleme aldı.

***

NOC ile TPAO arasında imzalanan ve dört deniz sahasında jeolojik araştırmaları kapsayan işbirliği anlaşması, Libya’nın savaş sonrası ekonomik toparlanması ile Türkiye’nin Doğu Akdeniz ve Afrika enerji vizyonunun kesişim noktasında yer almaktadır.

Bu anlaşma, teknik bir keşif sürecinden öte, enerji güvenliği, jeopolitik etki alanı ve ekonomik entegrasyon gibi çok boyutlu anlamlar taşımaktadır. Libya gibi siyasi geçiş sürecinde bulunan bir ülkenin enerji kaynaklarını yeniden yapılandırma sürecinde yaptığı dış ortaklıklar hem üretim kapasitesinin artırılması hem de uluslararası güvenin yeniden tesisi açısından kritik önemdedir. Türkiye’nin bu sürece dahil olması, geçmişteki askeri, diplomatik ve ekonomik işbirliklerinin enerji sektörüne yansıması olarak da değerlendirilmelidir.

Libya'nın 2024 yılı itibarıyla ilan ettiği 2 milyon varillik günlük üretim hedefi, bu ülkenin enerji sektörü için yalnızca bir teknik kapasite artışı hedefi değil, aynı zamanda ulusal yeniden inşa vizyonunun ekonomik dayanağıdır. Halihazırda yaklaşık 1,2 milyon varil civarında olan günlük üretim seviyesi, savaş öncesi döneme göre oldukça düşüktür. Bu açığın kapatılması ve hedeflenen seviyeye ulaşılması, yalnızca mevcut sahaların rehabilitasyonu ile mümkün değildir. Yeni rezervlerin keşfi, özellikle deniz (offshore) alanlarında yürütülecek jeolojik çalışmalarla doğrudan ilişkilidir. Libya kıyılarında henüz tam olarak değerlendirilmemiş hidrokarbon potansiyeli, bu ülkenin enerji stratejisinde sürdürülebilirlik unsuru olarak ön plana çıkmaktadır. TPAO ile imzalanan anlaşma, tam da bu ihtiyaca cevap verebilecek nitelikte bir teknik ortaklık modelidir.

Türkiye açısından değerlendirildiğinde, bu anlaşmanın farklı düzlemlerde karşılığı bulunmaktadır. Öncelikle Türkiye’nin enerji arz güvenliği stratejisinde kaynak çeşitliliği sağlamak ve ithalat bağımlılığını azaltmak temel bir hedef olarak öne çıkmaktadır. Bu kapsamda, TPAO’nun Karadeniz’deki doğal gaz keşifleri, Somali’deki arama faaliyetleriyle başlayan dışa açılım süreciyle genişletilmiştir. Libya ile imzalanan anlaşma, bu genişlemeyi hem coğrafi hem de jeopolitik olarak tamamlayan bir adımdır. Türkiye’nin 2019 yılında Libya ile imzaladığı Deniz Yetki Alanları Mutabakatı çerçevesinde Doğu Akdeniz’deki konumunu pekiştirme hedefi, sahada........

© Anadolu Ajansı Analiz