Uluslararası İlişkiler Analizler Merkezi Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Cavid Veliyev, Azerbaycan-Türkmenistan-Özbekistan Zirvesi'nin çıktılarını ve enerji alanındaki üçlü işbirliğini AA Analiz için kaleme aldı.

***

Zengezur Koridoru'nun önemli bir parçası olan Kars-Dilucu demir yolunun temelinin atıldığı 22 Ağustos 2025 tarihinde Türk dünyasında ikinci önemli bir gelişme de Hazar'ın doğu kıyısında Türkmenistan'da yaşandı. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev ve Türkmenistan Halk Maslahatı Başkanı Gurbangulu Berdimuhammedov arasında üçlü görüşme gerçekleşti. Liderlerin basına yaptıkları ortak açıklamadan ve imzaladıkları üçlü bildiriden anlaşıldığı üzere görüşmenin odak noktası taşımacılık, enerji, turizm, ticaret ve kültürel alanda işbirliği imkanlarının genişletilmesi oldu. Fakat görüşme konuları arasında en dikkat çekici olanları taşımacılık ve enerji işbirliğine dair yapılan açıklamalar ve imzalanan anlaşmalar oldu.

Her biri kapalı kara devleti olan bu üç ülkenin açık denizlere erişimi için çevre ülkeleri ile güvenlik ve yaptırımlar nedeniyle işbirliği imkanları sınırlıdır. Her üç devletin kendi aralarında işbirliğini tercih etmelerinin nedeni aralarındaki güvenden kaynaklanmaktadır. Bu olumlu atmosferin oluşmasına Azerbaycan ve Türkiye'nin son yıllarda Türkistan açılımının ve Türk Devletleri Teşkilatının (TDT) artan rolünün etkisi vardır.

Azerbaycan topraklarının işgalden kurtarılmasıyla birlikte, Güney Kafkasya’da ulaştırma ve taşımacılık alanındaki işbirliği olanakları artmıştır. Öte yandan, Rusya-Ukrayna Savaşı nedeniyle Avrupa Birliği'nin (AB) Rusya'ya uyguladığı yaptırımlar ve savaşın ufukta bitme ihtimalinin gözükmemesi, Çin ve Türkistan bölgesindeki ülkelerin, Orta Koridor’a yönelmesine neden olmuştur.

Bu nedenle uzun zamandır üç ülkenin ulusal taşımacılık hatlarının entegrasyonu için çalışmalar yürütülmektedir. Özellikle tarife politikası ve uluslararası pazarlara erişim zamanı ortak lojistik merkezlerinin yaratılması ve Hazar Denizi'nde taşımacılığın gerçekleştirilmesi noktasında müzakereler devam etmektedir.

Yaşanan son gelişmelerle birlikte Azerbaycan Bakü-Tiflis-Karsa Demiryolu'nun yük taşıma kapasitesi 1 milyon tondan 5 milyon tona artırılırken, Bakü Uluslararası Deniz Limanı kapasitesi 15 milyon tona........

© Anadolu Ajansı Analiz