Akademisyen Dr. Abdullah Erboğa, İsrail-İran geriliminde ABD'nin konumunu ve bu durumun olası etkilerini AA Analiz için kaleme aldı.

***

13 Haziran'da başlayan İsrail saldırıları sonrasında merak edilen konuların başında ABD Başkanı Donald Trump ve ABD'nin nasıl bir tutum takınacağı geliyor. İsrail'in güvenliği meselesi 1948'den bu yana ABD dış politikasının temel önceliklerinden biridir. Başkanların bu duruma farklı yaklaşımları olsa da İsrail'in savunulması hedefinden taviz verilmediği görülür.

İsrail'in 7 Ekim sonrasında Gazze'de başlattığı soykırıma dahi yüksek düzeyde destek veren ABD yönetimleri, Orta Doğu'daki istikrarsızlığın genişlemesine de zemin hazırlamıştır. Bununla birlikte gün geçtikçe Başkan Trump'ın izolasyonculuğu merkeze alan ve tek taraflı olarak Amerikan üstünlük stratejisine dayalı dış politika stratejisiyle alışılageldik İsrail güvenliği önceliği arasında farklılıklar oluşmaya başlamıştır. İsrail bir taraftan ocak ayında Hamas ile varılan anlaşmanın aşamalarına ve içeriğine sadık kalmazken diğer taraftan bölgedeki saldırgan tutumunu devam ettirerek ABD'yi peşinden sürüklemeye çalışmıştır. Nitekim, Netanyahu hükümeti İran'a yönelik kapsamlı saldırıları ABD'nin desteğini almadan sürdürmenin oldukça zor olduğunu adı gibi biliyor.

Aslında Trump'ın ABD'yi uluslararası sistemdeki istikrarsızlıklardan ve gerilimlerden uzak tutarak izole eden ve oluşan maliyetleri bölgesel aktörlerin üzerine yıkmaya çalışan yaklaşımı İsrail-İran savaşında da kendini gösteriyor. Bu bakımdan, Trump'ın bir tutarlılık içerisinde hareket ettiğini söylemek mümkün. Trump'ın savaşın altıncı gününde "Orta Doğu'daki bir çatışmaya katılmak istemiyorum." açıklamasını yapması tam olarak bu perspektifi açıklıyor. Her ne kadar saldırılarda İsrail'e başta istihbarat ve kolaylaştırıcı askeri destekler sunsa da tam olarak savaşa katılmaktan kaçınan Trump yönetimi bu anlamda İsrail'in de tepkisini çekmiş durumda. Dolayısıyla, İsrail'in İran'da rejim değişikliği ve nükleer kapasitenin yok edilmesi merkezli hedefleriyle Trump'ın İran'a diz çöktürmeyi ve nükleer anlaşmaya zorlamaya çalışan yaklaşımı arasında bir gerilim yaşandığını söylemek mümkündür.

İsrail'in saldırıları ve İran'da........

© Anadolu Ajansı Analiz