Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Merve Seren, HÜRJET'in serüveni ve Türk havacılığına kattığı değeri AA Analiz için kaleme aldı.

***

Takvim yaprakları 2006'yı gösterdiğinde Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ) kimselerin hayal edemeyeceği bir rüyayı gerçekleştirmek için harekete geçti. Bu rüya, TUSAŞ'ın, Türkiye'ye ait yerli ve milli imkanlarla geliştirilmiş jet uçağı geliştirme projesinin ilk adımını temsil ediyordu. 2006'da HÜRKUŞ Projesi ile başlayan rüya, yeni bir serüvenin miadı olurken 2010'da Milli Muharip Uçağı KAAN ve 2017'de Yeni Nesil Jet Eğitim ve Hafif Taarruz Uçağı "HÜRJET" doğurdu. Böylece HÜRJET, TUSAŞ için " milli bir dava" oldu. Zira Türkiye önce HÜRJET akabinde MMU KAAN ile şampiyonlar ligine çıktı.

HÜRJET'in doğuş serüvenine dair bir anekdotu tarihe not düşmek gerekir. Eski TUSAŞ Genel Müdürü Temel Kotil, şirkette yapılan bir sunumdan son derece etkilenmiş, "HÜRKUŞ tecrübemiz var, HÜRJET'i de yapabiliriz" diyen mühendislere, derhal bir proje teklifi hazırlamaları talimatı vermiştir. Sunumun hemen akabinde HÜRJET için kavramsal tasarım çalışmalarını yürütmekle görevli 30 kişilik bir çalışma ekibi oluşturulmuştur.

İlgili ekip, 6 ay içerisinde "kickoff toplantısı yapacağız" gibi çok iddialı bir taahhütle jet uçağı geliştirme serüvenine doğru yola çıkmıştır. Tasarım ekibinin kısa süre içerisinde "trade off" (seçim), keskin dönüş, hız ve irtifa rejimleri dahil kapsamlı bir çalışma hazırlamıştır. Son olarak, TUSAŞ ve Hava Kuvvetleri Komutanlığının mütalaaları neticesinde HÜRJET Projesi 14 Ağustos 2017'de resmiyete kavuşmuştur. Kavramsal tasarımda gösterilen azim ve hızı, platformun uçurulmasında da sergileme hevesi taşıyan HÜRJET ekibi, ilk uçuş tarihi olarak Cumhuriyet'in 100. yılını referans almıştır. Böylece TUSAŞ "milli bir motivasyon" kaynağından beslenerek, Türkiye'nin ilk süpersonik uçağını yakın gelecekte uçuracağının müjdesini vermiştir.

HÜRJET, 30 Ocak 2023'te ilk kez motor çalıştırmış ve 18 Mart'ta ilk taksi testini yapmak üzere pistle buluşmuştur. Proje kapsamında belirlenen konfigürasyonda ilk güvenli uçuşunu ise Cumhuriyet'in 100. yılına tekabül eden Nisan 2023'te gökyüzüne kanat açarak icra etmiştir. Sabah 07.35'te ayrıldığı yuvasından 14 bin feet irtifaya ve 250 knot sürate ulaşarak tam 26 dakika boyunca havada kalan HÜRJET, 2023'ü 33 sorti ile tamamlamıştır. 2024'ü de başarılarla dolu geçiren HÜRJET, ağustos ayında 100'üncü uçuşunu gerçekleştirirmiş, 21 Ekim'de 38 dakika havada kalmasının yanı sıra 1.01 mach hıza ulaşarak ses duvarını aşmıştır.

Öte yandan, Mayıs 2023'te montaj işlemine başlanan İkinci Prototip HÜRJET (P2), 12 Kasım'da 26 dakikalık ilk uçuşunda 10 bin feet irtifa ve 200 knot sürate ulaşırken, ikinci uçuşunu ise 21 Kasım'da başarıyla tamamlamıştır. TUSAŞ Genel Müdürü Mehmet Demiroğlu, Mayıs 2025'te yaptığı açıklamada HÜRJET'in seri üretim sürecinin devam ettiğini, Türk Hava Kuvvetlerine ilk teslimatın 2027'nin........

© Anadolu Ajansı Analiz