Kafkasya Uluslararası İlişkiler ve Stratejik Araştırmalar Merkezi (QAFSAM) Başkanı Araz Aslanlı, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ın 8 Ağustos 2025’te ABD’de imzaladığı ortak deklarasyonun arka planını ve yansımalarını AA Analiz için kaleme aldı.

***

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan arasında 8 Ağustos 2025'te ABD Başkanı Donald Trump’ın arabuluculuğuyla Washington’da gerçekleştirilen görüşmelerden sonra ortak deklarasyon imzalandı. İmzalanan bu deklarasyon Kafkasya açısından tarihi bir dönüm noktası oldu. İmzalanan belgelerde ve yapılan açıklamalarda sadece savaş haline geri dönme ya da belirsizliğin devam etmesi ihtimallerinin ortadan kaldırılmasına yönelik değil, bölgesel işbirliğinin güçlendirilerek ortak gelecek inşasına dair olumlu yaklaşımlar da yer aldı.

ABD Başkanı Trump ortak zirveden önce her iki liderle baş başa görüştü ve her iki ülke ile ABD arasında bazı önemli belgeler imzalandı. Örneğin, Azerbaycan ve ABD arasında Strateji Ortaklık Anlaşması'nın hazırlanması için Strateji Çalışma Grubu oluşturuldu. İkili görüşmelerde ABD’nin Güney Kafkasya’da barış inşasında alacağı role, Azerbaycan ve Ermenistan ile ilişkilerini yeni aşamaya taşıdığına dair güçlü mesajlar verildi.

Üçlü zirvede önce Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov ve Ermenistan Dışişleri Bakanı Ararat Mirzoyan Azerbaycan ve Ermenistan Arasında Barış ve Devletlerarası İlişkilerin Kurulmasına İlişkin Anlaşmayı parafladı. Ardından iki bakan AGİT Minsk sürecinin sona erdirilmesi talebini ifade eden ortak bir başvuru belgesini imzaladı.

Daha sonra tarihi aşamaya geçildi. Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev, Ermenistan Başbakanı Paşinyan ve ABD Başkanı Trump tarafından Washington Görüşmelerine İlişkin Ortak Bildiri imzalandı.

Ortak bildiri 7 maddeden oluşuyor. Bildirinin ilk maddesinde bakanların parafladıkları Azerbaycan Cumhuriyeti ve Ermenistan Cumhuriyeti Arasında Barış ve Devletlerarası İlişkilerin Kurulmasına İlişkin Anlaşmaya bağlılık göndermesi yapıldı. Ayrıca, nihai barış anlaşmasının imzalanması ve ulusal düzeyde onay sürecinin tamamlanması için ek adımların atılması gerektiği vurgulandı.

İkinci maddede bakanların imzaladıkları Minsk süreci ile ilgili başvuruya gönderme yapıldı ve tüm AGİT üyesi ülkelere Minsk sürecinin sona erdirilmesiyle ilgili karar alma çağrısı yapıldı. Ortak bildirinin üçünü ve dördüncü maddeleri bölgesel barışın genel ilkeleri ve Zengezur Koridoru dahil olmak üzere bölgesel uluştırma yolları ile ilgili hususları düzenlemektedir. Bölge ülkelerinin ve tüm komşuların toprak bütünlüğüne ve egemenliğine saygı çerçevesinde tüm bölgesel ulaşım yollarının açılmasının, özellikle de Azerbaycan’ın Nahçıvan bölgesine engelsiz geçiş hakkının ve Ermenistan için de tüm ulaşım yollarının açılmasının önemi ifade edildi.

Dördüncü madde sadece Zengezur Koridoru'nun Ermenistan'dan geçen kısmına vurgu yapmaktadır. Bu maddeyle Ermenistan kendi toprakları içerisinde Uluslararası Barış ve Refah için Trump Rotası (TRIPP) projesinin gerçekleşmesi için ABD ve üçüncü taraflar ile işbirliği içerinde olacağına ilişkin yükümlülük üstlendi.

Beşince maddede "geçmişteki........

© Anadolu Ajansı Analiz