menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

28-29 Nisan 1960 öğrenci hareketleri

10 1
01.05.2025

Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş yılları CHP'nin iktidarda olduğu "tek partili” yıllardır. İ CHP,1945 de iç ve dış gelişmeleri değerlendirerek çok partili sisteme geçme kararı alarak, yürürlüğe koydu.14 Mayıs 1950'de yapılan seçimler sonucunda da demokratik yöntemlerle iktidar değişimi gerçekleşti. Demokrat Parti iktidara geldi. O tarihler Türkiye'de bugünkü gibi ileri demokrasi yoktu. Ancak CHP, iktidarını uzatmak için antidemokratik yollara, "Bizans oyunlarına" başvurmayarak ülke yönetimini Demokrat Partiye devretti.

Demokrat Parti'nin iktadara gelmesi özellikle az eğitimli, dar gelirli, mütedeyyin insanlarımızca sevinçle karşılandı. Ancak yıllar ilerledikçe ekonomik sıkıntılar, yolsuzluklara ilişkin haberler, baskılar, toplumda giderek artan hoşnutsuzluğa yol açtı. 1957 seçimlerine oylarının düştüğünü gören iktidar, anti demokratik uygulamalara ve baskıcı yöntemlere yöneldi. Demokrat Parti'nin özellikle 1959 yılı sonrası izlediği politikalar, ekonomik ve siyasi olarak sıkıntıları artırdı. Ortaya çıkan bu sıkıntılar ve yapısal bozulmalar, siyasi liderler ve askeri hiyerarşi arasında yeni sorunlar ortaya çıkarttı. Üniversite öğrencileri ve aydın çevreleri rahatsız etti.

Bu rahatsızlıkların yaşandığı sıralarda 28 Nisan 1960 tarihinde Demokrat Parti, gelecek seçimlerde iktidarı kaybetmeme hırsıyla Tahkikat Komisyonu kurulması yolunda bir yasayı TBMM'de kabul etti. Muhalefetin büyük tepki gösterdiği bu yasayla, TBMM içinden DP Milletvekillerinden oluşan 15 kişilik bir Tahkikat Komisyonu kuruldu. Komisyon, savcıların bütün yetkileriyle donatılmıştı. Yasa, Komisyona basını, Üniversite Öğretim Üyelerini, askerleri, muhalefet Milletvekillerini temyiz imkanı bulunmayan, yargılama........

© Akdeniz Gerçek