Sivil toplum nedir ve hangi özelliklere sahiptir? Sivil toplum kuruluşları nasıl çalışır? Demokrasi ve insan hakları açısından sivil toplumun rolü nedir? Bu soruları bilen ve sorgulayan bir bireyin demokrasi ve hukuk bilinci gelişmiş demektir.

Kapalı toplumlarda lidere, “biat ve sadakat” vardır. Sorgulama ve araştırmanın olmadığı bir zeminde özgür düşünce gelişemez. Kul mu, vatandaş mı olacağız?

Vatandaş bilincinin oluşması için sivil toplumun gelişmesi ve toplumda etkinliğini artırması gerekir.

Sivil toplum; bireylerin hak, hukuk ve adalet arayışlarını, özgürce düşünmeyi ve baskı altında olmadan görüşlerini ifade edebilmelerini ve refahın adil paylaşımının sağlanmasını amaçlar. Batı toplumlarında bireylerin temel hak ve özgürlüklerinin anayasa ile güvence altına alınması ve korunması için birçok mücadele verilmiş ve çeşitli bedeller ödenmiştir. Bu nedenle demokrasi, özgürlük ve insan hakları gibi temel değerlere ve sivil toplum kuruluşlarına büyük önem verilir.

Sivil toplum, vatandaşların, haklarını korumak, sorunlarını dile getirmek ve kamuoyu oluşturmak amacıyla oluşturdukları örgütlenmelerdir. Günümüzde sivil toplum örgütleri (STK’lar), çeşitli meslek kuruluşları, dernekler, kulüpler ve sendikalar gibi çok farklı alanlarda faaliyet göstermektedir.

Batıda gelişen ve ileri demokrasinin oluşmasına katkı veren sivil toplum kuruluşları (STK’lar), ana hatlarıyla bazı özellikleri bünyesinde barındırırlar. Bunlar:

• Gönüllü kuruluşlardır. Sivil toplumun en önemli özelliklerinden biri, bireylerin özgür iradeleriyle bir araya gelmesidir.

• Sivil toplum, siyasi ve ekonomik güçlerden bağımsız olmalıdır. STK’lar iktidar ya da muhalefetin arka bahçesi olmadan kuruluş amaçlarına uygun işler yaparlarsa millet ve devlet arasında önemli bir köprü görevi üstlenebilirler.

• Sivil toplum, çok........

© Akdeniz Gerçek