Uluslararas analizler, MT'in ykseliini genellikle Trkiye'nin jeopolitik hedefleriyle ilikilendirmektedir. Foreign Affairs dergisindeki bir makale, MT'in CIA-SVR bulumasndaki roln, Trkiye'nin stratejik otonomi politikasnn bir yansmas olarak deerlendirmitir. Bu analiz, MT'in hem NATO ittifak iinde hem de Rusya ve in gibi aktrlerle diyalog kurabilen bir tekilat olarak esiz bir konumda olduunu vurgulamaktadr.

Faruk nalan/ Yazar

Milli stihbarat Tekilat'nn (MT) son yllarda kresel bir belirleyici g haline gelmesi, Trkiye'nin ulusal gvenlik ve d politika stratejilerinde kkl bir dnmn yansmasdr. MT'in bu sreteki deiim, dnm ve geliimi, yalnzca istihbarat toplama ve analizle snrl kalmam, ayn zamanda tekilatn proaktif operasyonel kapasitesini, diplomatik arabuluculuk roln ve teknolojik altyapsn glendirerek kresel bir aktr haline gelmesini salamtr. zellikle 2010 sonras dnemde, Hakan Fidan ve brahim Kaln liderliinde MT, blgesel ve kresel meselelerde Trkiye'nin karlarn koruyan, strateji reten ve sahada dorudan etki yaratan bir kurum olarak ne kmtr.

Souk Sava dneminde, NATO'nun bir yesi olarak Trkiye'nin Bat ittifak iindeki konumuna paralel ekilde, MT'in faaliyetleri genellikle casusluk kart operasyonlar ve komnist tehditlere kar istihbarat toplama zerine younlamtr. Ancak bu dnemde tekilat, daha ok reaktif bir rol stlenmi ve uluslararas alanda snrl bir etkiye sahip olmutur.

2010 sonras dnem, MT'in dnmnde bir krlma noktasdr. Arap Bahar, Suriye Sava, blgesel istikrarszlklar ve Trkiye'nin d politikada daha bamsz bir izgi izleme abalar, MT'in roln yeniden tanmlamay gerektirmitir. Hakan Fidan'n 2010'da MT Mstear olarak atanmas, tekilatn proaktif bir istihbarat rgtne dnm srecini balatmtr. Fidan dneminde MT, sadece bilgi toplayan bir kurum olmaktan karak, strateji reten, snr tesi operasyonlar dzenleyen ve Trkiye'nin jeopolitik hedeflerini destekleyen bir aktr haline gelmitir. Bu dnm, 2023'te brahim Kaln'n MT Bakan olarak atanmasyla daha da ivme kazanm, tekilatn kresel diplomasideki rol glenmitir.

MT'in uluslararas alandaki stratejik pozisyonu, tekilatn hem sahada hem de diplomatik masada oynad rollerle ekillenmitir. zellikle 2022'de Ankara'da gerekleen CIA Direktr William Burns ile Rus SVR Direktr Sergey Naryshkin bulumas, MT'in kresel istihbarat sahnesindeki arln gsteren en arpc rneklerden biridir. Bu toplant, Rusya-Ukrayna Sava'nn glgesinde, ABD ile Rusya arasndaki gerilimlerin ve nkleer risklerin tartld kritik bir platform olmutur. MT'in bu bulumaya ev sahiplii yapmas, tekilatn tarafsz bir arabulucu olarak kresel gler arasnda gvenilir bir aktr konumuna ykseldiini kantlamtr. Uluslararas analizler, bu olay Trkiye'nin "stratejik arabuluculuk" kapasitesinin bir gstergesi olarak deerlendirmitir. rnein, Foreign Policy dergisindeki bir analiz, MT'in bu bulumay organize etmesini, Trkiye'nin hem NATO yesi hem de Rusya ile diyalog kurabilen bir lke olarak esiz bir pozisyonda olduunu gstermitir.

MT'in uluslararas stratejik pozisyonunu........

© Açık Görüş