Kore Sava'ndan sonra bizatihi Amerikan aratrmalarnda ortaya kan sonu; Trk askerlerinin dmanla ibirlii yapmad ve hayatn idame ettirme konusunda neredeyse zayiat vermediidir. Sadece esir den iki Trk askerinden biri akli dengesini kaybetmi dieri ise mehul kalmtr. Esir den askerlerle ilgili geni bir aratrma yrten ABD Kara Kuvvetlerinin, Amerikan Kongresinin ve bu sre boyunca konuyla ilgili olan Amerikan medyasnn cevabn arad soru u olmutur: Bizim askerlerimiz niin Trk askerleri kadar dayankl deil?

Ercan en/Sosyolog-Siyaset Bilimci

in ve ABD rekabetinin iyice ayyuka kt gnmzden 75 yl nce Kore yarmadasnda her iki devlet kyasya savamt. kinci Dnya Sava'nn hemen akabinde 25 Haziran 1950 ylnda balayan Kore Sava byk can kayplarna sebep olmutu. Kuzey Kore'nin Gney Kore'ye saldrmasyla balayan savata asli olarak arpan gler ise in ve ABD olmutur. Kore Sava'nn 75. yldnm; Atlantik bloku ile Sosyalist blokun kar karya geliinin ideolojik boyutunu bize hatrlatrken gnmzde yine ABD ile in arasndaki ekonomik, kltrel, dijital balamlarda verilen mcadelenin n plana ktn da gryoruz.

Kore savandaki can kayplar; ne kadar iddetli ve kyc bir savan cereyan ettiini bize gstermektedir: 137 bin 899 askerini kayp veren Gney Kore'yi, 36 bin 940 askerle ABD, 1078 kaypla ngiltere ve 900 ehit veren Trkiye izledi. Kuzey Kore'de ise 508 bin 797 asker ld. Bu askerlerin 400 bin kadar inlidir. Asker-sivil toplam l saysnn 2.5 milyon kii civarnda olduu deerlendirilmektedir. Savata, Gney Kore ve BM tarafnda yaklak 5 bin kii, Kuzey Kore ve in'den ise yaklak 70 bin kii esir dt. Atekes anlamasndan bir ay nce Haziran 1953'teki esir deiiminde Trk Tugay'ndan esir den 244 kiinin tamam bir istisna hari yurda dnd.

Kore Sava'nda esir den askerlerimiz

1979 ylnda Trkeye evrilen ve Genelkurmay Bakanlnn bast "Kore- Kore'de Cereyan Eden Muharebelerden Alnacak Dersler" isimli eserde ve 2020 ylnda Dr. Aynur Onur ifci tarafndan Amerikan kaynaklarna gre yaplan "Ben Trk" isimli akademik almada bizleri dnmeye sevk eden sonular ortaya kmtr. Savatan sonra bizatihi Amerikan aratrmalarnda, raporlarnda artc olarak ortaya kan sonu; Trk askerlerinin dmanla ibirlii yapmad ve hayatn idame ettirme konusunda neredeyse zayiat vermediinin vurgulanmasdr. Sadece esir den iki Trk askerinden biri akli dengesini kaybetmi dieri ise mehul kalmtr. Kore savanda esir den askerlerle ilgili geni bir aratrma yrten ABD Kara Kuvvetlerinin, Amerikan Kongresinin ve bu sre boyunca konuyla ilgili olan Amerikan medyasnn cevabn arad soru u olmutur: Bizim askerlerimiz niin Trk askerleri kadar dayankl deil?

Hem Amerikan silahl kuvvetlerinin hem Amerikan Kongresinin hem Amerikal bilim adamlarnn bu soru hakknda birok aratrmas ve raporu yaymlanmtr. Dr. Aynur Onur, Amerikallarn bu soruya verdii cevaplara genie yer vermitir lakin almasnn u ynlerini de vurgulamak gerekir: Birincisi konuyla ilgili olarak ilk defa Amerikan resmi belgelerine dayanlarak bir alma yaplmakta, ikincisi Trk askerlerinin ahsiyetleriyle, psikolojileriyle ilgili ok nemli bilgiler ortaya koyulmakta, ncs dier milletlerin askerleriyle karlatrlmakta, drdncs askeri antropoloji gibi bir bilim dal somut olarak Trkiye'de tantlmaktadr. Hepsinden nemlisi ise savaan insanlarn karakter salabetini sosyolojik balamda vurgulamaktadr.

erif Mardin Oryantalist midir?

Kore savann 75.yl vesilesiyle ayrca bizim zerinde duracamz ve katkda bulunacamz konu ise Amerikan kaynaklarna hakim olduu bilinen Prof. Dr. erif Mardin'in Trk bireyi hakkndaki teorisini/kanaatlerini olutururken saha verilerinin aksine davranm olmasdr. rnek verdii esir Trk askerlerinin davranlar konusunda ABD kaynaklarnn fevkalade olumlu nitelemelerinin aksine kurduu cmlelerin, bir maniplasyon ierip iermediidir? erif Mardin'in Kore Sava'nda esir den askerlerimiz zerinden Trk bireyi hakkndaki tespitlerinin/kanaatlerinin Amerikan raporlarnn da aksine son derece olumsuz ve oryantalistik bir bakla malul olmasn nasl yorumlamalyz?

Trk sosyal bilim camiasnn 'iyi bildii' erif Mardin'in hak edilmi bir hreti vardr. nk CHP tek parti dneminin jakoben ideolojik tutumunun talep ettii bilim anlayndan ziyade olgulara dayal bir bilim perspektifine sahip olduunu dndmz bir bilim adamyd erif Mardin ve bu da Trk sosyal bilimleri iin az bulunur bir nimet deildi. zellikle 1980'lerden sonra yeni kuak sosyal bilimciler, hocann Anglo-Sakson merep liberal perspektifinin salad serbest iklimi teneffs ederek Boazii niversitesinde, ODT'de ve dier niversitelerde nispeten daha zgvenli tezler ileri srebilmilerdir. Bkz.Alim Arl, Yasin Aktay, Adem aylakv.d.

erif Mardin'in "Din ve deoloji" kitabnn ilk basks 1969 ylnda yaplmasna ramen 1970'li yllarn siyasi ve sosyal alkantlar ierisinde pek fazla yank uyandrmam ama 1980 askeri darbesinin getirdii ie dnk revizyon srecinde, 1979 ran devriminin etkisi altnda ve slamizasyon sreci balamnda tekrar tekrar baslarak (1983, 1986, 1990 v.d.) geni apl bir ilgiyi yaratmtr. Bu ilgiyi takiben Bedizzaman Said Nursi zerine yapt alma 1989 ylnda........

© Açık Görüş