Her eyin tm aklyla sergilenmesi bir bakma kolektif kullanma kurban edilen gizemi ortadan kaldrmtr. Cringe, izleyen iin bir katarsis abasdr, yklenilen utantan kurtulmak istemek gibi... Cringer iin ise herhangi bir hissin da vurumu deildir. Bir boluun iine irkinliin srekli doldurulup tekrar kusulmasdr. Git gide duygulardan arnma ise rahatlamaktan ziyade arndka yzeysellemektir.

Dr. zlem Yumrukuz/ Marmara niversitesi retim yesi

Sosyal medya ile gnlk konuma diline yerleen bir kelime var 'cringe'. Cringe dnyaya nasl kltrel olarak koullanldn ve normatif olana verdiimiz i tepkimeleri anlatyor. Bu kelime bir davrana, bir duruma ahit olurken yaanlan isel bir sknty, utanmay ya da sklmay ifade ediyor. Bu anlamlara 'gln' kelimesinin de eklenmesi gerektiini dnyorum.

Bergson 'yalnzca insani olana glebiliriz. Bir manzara veya bir hayvan gln deildir, hayvan ise yalnzca onda insani zellikler yakaladmzda gln olabilir...glmeyi anlamak iin onu ait olduu doal ortamna, yani toplum iine yerletirmek gerekir...'diyor. Bu cmleyi cringe balamnda geniletmek istiyorum: Gln 'glmek' fiilinin isimlemi hali olsa da, kelime isimletiinde komiklikten farkl bir anlam kazanyor bence.

Komik mi, gln m?

Gerekten komik grnen birinin neden o duruma dtn 'anladmz' anda empati kurarz ve glme hissi kaybolur. Komik olma ve glnlk ise bu anlamda birbirinden ayrlr. Komiklik allmn dnda, beklenenin aksine oluan ani bir durumu ifade eder ve acma veya efkat gibi duygularn yoksunluundan veya bir sre askya alnm olmasndan dolay hissedilir. Gln olma ise allm da iine katarak onun aksine davranlan bir duruma kar rencide olmu gibi hissetmeyi ifade eder. Cringe bu noktada oluur. irkinlikteki iticilii gln bulmak 'glmemenin' aksine tam anlamyla bir duygusuzluk halinden kaynaklanmaz.

Sosyal medyada komik olma, marjinal olma, farkl grnme, ilgi ekme uruna bize gln........

© Açık Görüş