menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Dijital dinler çağı: Netflix'in küresel inanç mühendisliği

15 0
03.08.2025

Netflix'te ecinsel karakterler genellikle masumiyet, duyarllk ve maduriyetle idealize edilir; buna kar kan figrler ise homofobik, baskc veya nefret faili olarak konumlandrlr. Ekran dili bylelikle toplumsal kabuln snrlarn izen grnmez bir norm koyucuya dnr. Uyuturucu kullanm, plaklk ve gayri-meru ilikiler genlik dizilerinde zgrlk ve bireysellik retoriiyle estetikletirilir; kiisel zgrlk, geleneksel deerlerin nne konur.

Dr. Muhammed Ersin Toy/ Yazar

1970'lerden bu yana Bat kapitalizmi, sinema ve sanat endstrilerini ideolojik bir kaldra gibi kullanarak neoliberal dzeni merulatracak yeni insan, toplum ve ekonomi tasavvurlar ina etmektedir. Bu uzun soluklu projenin ada vitrini olan Netflix, kitleleri "temiz ierik" vaadiyle cezbedip kendini pazarlarken din kod ve sembolleri yeniden tasarlar; onlar kresel neoliberal akln otoritesini pekitirecek biimde andrr. Bylece kutsal metalatrr, kolektif bellei hegemonik biimde igal eder ve icat ettii "yeni dinler" zerinden kltrel kodlar dntrr. Din artk atomize, hedonist, gelenei reddeden ve en nihayetinde kendi benliine tapnan neoliberal znenin hayat tarzna indirgenir. Platformun ierikleri bu znenin arzularn "din" kisvesi altnda merulatrrken ahlakszlk, evlilik d cinsellik, ailesizlik, cinsiyetsizlik, ar bireycilik ve kutsala ynelik alay bu yeni inancn baat kodlarna dnr. Kresel stratejisinde Hristiyanl "modern ve akla uygun" bir din olarak pazarlayan Netflix, yerel balamlarda ise dini "gericiliin" ve snfsal ezikliin gstergesi eklinde konumlandrr. Dindar karakterler, arpk ilikileri normalletiren, ecinsel ilikilere hayranlk duyan ve karakter geliiminden yoksun karikatrler biiminde sunularak, din temsiller ak bir istismar nesnesine evrilir.

Netflix, kendisini "dnyann en kiisel irketi" olarak tanmlamaktadr. Bu iddia yalnzca bireysel ierik nerileriyle deil; ayn zamanda kresel lekte yrtlen ok katmanl bir stratejik yapyla desteklenmektedir. Netflix'in ierik retim ve sunum stratejisini anlamak, zellikle din temsillerin nasl ve neden problemli biimlerde yaplandrldn kavrayabilmek asndan kritik neme sahiptir. Bu strateji temel bileenden oluur:

1. Kltrel stihbarat: Netflix, faaliyet gsterdii her lke iin detayl bir "kltrel istihbarat haritas" oluturur.

2. Algoritmik Geri-Besleme: Netflix'in ierik ynetimi, yalnzca yapm aamasnda deil; yayn sonras srete de veriyle biimlenir.

3. Kriz Protokol: Tepkiler belirli bir eii atnda ise Netflix, iki temel stratejiden birini uygular: "zr bildirimi ekle–ierii yaynda tut" (rnek: Cuties, Midnight Mass)"erii tamamen yayndan kaldr" (rnek: Annapoorani, Messiah)

Netflix'in din sembolleri ve temalar ieriklerine entegre etmesi, tesadfi ya da yalnzca sanatsal bir tercih olmaktan ok, ok katmanl ve ideolojik bir stratejik ynelimin parasdr. Bu ynelim, yalnzca anlatsal derinlik yaratmakla kalmaz; ayn zamanda kresel izleyici zerinde kltrel ve zihinsel bir formasyon oluturmay hedefler. Strateji drt temel amaca hizmet eder:

Yerel izleyiciyle duygusal temas kurmak. Toplumsal dnm anlatlarn merulatrmak. Hristiyanl modernliin evrensel normu olarak konumlandrmak. Hristiyanlk dndaki dinleri marjinalletirmek. Ancak bu yaklam, belirli snrlar atnda dorudan din........

© Açık Görüş