Tahran ynetimi hl yeni Suriye'yi kabullenemediini gstermekte ve Ahmed ara ynetiminde artan ekilde uluslararas konumunu glendiren yeni iktidara kar hasmane tutumunu srdrmektedir. Peki ran'n bu tutumunun nedeni ne?

Do. Dr. Serhan Afacan/ Marmara niversitesi

Suriye'de Esed rejiminin devrilmesinin ardndan nasl bir tutum taknaca merak edilen lkelerden biri de ran oldu. Bunda, Suriye'nin uzun yllardr blgede ran ile en girift ve stratejik ilikilere sahip devlet olmas kadar ran'n lkede halk hareketlerinin balad Mart 2011'den itibaren Bear Esed'i iktidarda tutmak iin her trl abay sarf etmesi de etkili oldu. ran'n baat finansrlerinden olduu Baas zorbalnn uzun yllarn ardndan, beklenmedik ekilde ve byk bir rmlk iinde kmesi, Tahran ynetiminin bu rejim zerinden yapt hesaplarn da suya dmesine neden oldu. Suriye'yi emperyalist-Siyonist bloka kar kurduunu savunduu ve "direni ekseni" olarak adlandrd yaplanmann asli bir paras olarak gren ve Irak zerinden Lbnan'a kara balants salamas asndan da fevkalade nemseyen ran'n, 8 Aralk'taki devrimden ve Esed'in lkeden kamak durumunda kalmasndan honut olmamas artc deil. Nitekim bata lkenin Devrim Lideri Ali Hamaney gelmek zere st dzey yetkililerin yapt aklamalar, ran'n honutsuzluk ve rahatszlnn ne kadar derin olduunu gsterdi. yle ki Tahran ynetimi hl yeni Suriye'yi kabullenemediini gstermekte ve Ahmed ara ynetiminde artan ekilde uluslararas konumunu glendiren yeni iktidara kar hasmane tutumunu srdrmektedir. Peki ran'n bu tutumunun nedeni ne?

ncelikle Suriye'de bir "rejim" deiiklii yaanmad ve her ne kadar 2012 Anayasas lavedilse ve Meclis feshedilse de lke Suriye Arap Cumhuriyeti olarak varln koruduu iin ortaya bir "diplomatik tanma" ve daha nce akdedilmi ikili ve ok tarafl anlamalarn durumuna ilikin kategorik bir belirsizlik kmadn kaydetmek gerekir. Bu nedenle de Suriye kat zerinde btn diplomatik ilikilerine kald yerden devam ederken fiiliyatta baz lkelerle nemli gerilimler yaamaya balad. Suriye-ran hattnda yaananlar bunun bir rnei. Bu noktada Suriye'nin 1979'daki devrimin ardndan kurulan ran slam Cumhuriyeti'ni tanyan ilk Arap devleti olduunu hatrlamak gerekir. 8 Aralk'tan bu yana ranl yetkililerin aklamalarna bir btn olarak bakldnda ise ran'n ABD ve srail'e kar kulland dil ile ara ynetimindeki Suriye'ye kar kulland ve merkezinde "dman" syleminin bulunduu dilin ok benzer olduu grlr. Hamaney 11 Aralk'ta yapt ve Suriye'deki gelimeleri "Amerikan-Siyonist bir plann rn" olarak niteledii konumasnda u ifadeleri kullanmt:

"phesiz cesur Suriye genleri ayaa kalkacak ve direnerek, hatta gerekie kayp vererek bu durumun stesinden geleceklerdir. Bunu, tpk cesur Irak genlerinin, ABD igalinden sonra, bizim aziz ehidimizin (Kasm Sleymani'yi kastediyor) yardm, rgtleme ve komutasnda dman evlerinden ve sokaklarndan karmay baard gibi yapacaklar. Elbette Suriye'deki sre uzun srebilir, ancak sonu kesin ve kanlmazdr."

ran haftalardr........

© Açık Görüş