Daha nce Norve, spanya ve rlanda gibi lkeler Filistin'i tanma kararn almt. Ancak Fransa'nn bu srece katlmas, ktann siyasal merkezinde ciddi bir paradigma deiikliinin yaandn gsteriyor. Paris'in bu adm, Berlin, Roma ve hatta Brksel gibi dier bakentler zerinde diplomatik bask oluturabilir.

Do. Dr. Cihad slam Ylmaz/ GVENSAM Koordinatr

Devletlerin tannmas, uluslararas ilikiler tarihinde yalnzca hukuki deil, ayn zamanda sembolik, ahlaki ve stratejik boyutlaryla da ele alnan bir sretir. Bu tanma eylemi, ou zaman yalnzca bir diplomatik jestten ibaret deildir; ayn zamanda mevcut dnya dzeni iindeki g ilikilerinin, normatif deerlerin ve uluslararas vicdann yeniden ekillendii krlma anlarn temsil eder. Fransa'nn Filistin'i devlet olarak tanma karar da bu tarihsel balam iinde deerlendirilmelidir.

Fransa, tarihsel olarak Orta Dou'da bamsz d politika izleme konusunda Avrupa'nn en kkl aktrlerinden biri olmutur. zellikle 1967 Alt Gn Sava sonrasnda General Charles de Gaulle'n srail'i "saldrgan" olarak nitelendirmesi, Fransa'nn srail-Filistin meselesine dair tarafsz bir duru gelitirmeye baladnn ilk byk iaretiydi. De Gaulle, o dnemde srail'e silah ambargosu uygulayan ilk Batl lider olarak, Fransa'nn uluslararas hukuka dayal bir zm arayn nceleyen pozisyonunu netletirmitir. Bu yaklam, Bat Bloku'nun genel eilimine aykr ve dnemin koullar dnldnde olduka cesur bir tavrdr.

1980'li yllarda Franois Mitterrand'n cumhurbakanl dneminde ise Fransa, Filistin Kurtulu rgt (FK) ile dorudan temas kuran ilk Bat lkelerinden biri olmutur. 1982 ylnda srail Parlamentosu'nda yapt tarihi konumada Mitterrand, Filistin halknn bir devlet kurma hakkna sahip olduunu aka ifade etmitir. Bu beyan, Filistin davasnn yalnzca Arap dnyasnn bir meselesi olarak deil, ayn zamanda evrensel bir adalet ve meruiyet meselesi olarak grlmeye balandn gstermitir. Mitterrand'n yaklam, Filistin meselesine dair insani, hukuki ve politik boyutlar birlikte gzeten bir perspektif sunmas bakmndan bugn hl nemini korumaktadr.

1990'l yllarda Madrid Konferans ve Oslo Sreci ile birlikte Fransa, Avrupa Birlii'nin ortak d politikas kapsamnda Filistin devlet yapsnn inasna katk salam, Gazze ve Bat eria'daki kurumlarn geliimine destek vermitir. Fransa, ayn zamanda Birlemi Milletler'in 2012 ylnda Filistin'e "ye olmayan gzlemci devlet" stats verilmesi ynndeki oylamada da destekleyici bir rol oynamtr. Btn bu admlar, Filistin'in devletleme srecine verilen sembolik deil, kurumsal ve yapsal destein ifadesidir.

Fransa'nn Filistin'i tanmas: Diplomatik ve siyasal yansmalar

Fransa'nn Filistin'i resmi olarak devlet tanma karar, sadece ikili ilikiler dzeyinde deil, ok katmanl ve ok boyutlu uluslararas bir denge sisteminde nemli etkiler yaratabilecek niteliktedir. Bu kararn hem diplomatik zemini hem de siyasal yansmalar, uluslararas hukuk, Avrupa i siyaseti ve kresel jeopolitik gelimeler erevesinde deerlendirilmelidir. Fransa, bu admyla Bat dnyasnn geleneksel "denge politikas" anlayndan bir sapma gstermekte deil; bilakis o dengeyi, adalet ve meruiyet ilkeleri dorultusunda yeniden kurma giriiminde bulunmaktadr.

Bir devletin tannmas, uluslararas hukukta her ne kadar tek tarafl bir eylem olsa da, geni kapsaml sonular dourur. Tanma, bir siyasi varln egemenlik, toprak btnl ve ynetim kapasitesi temelinde bir devlet olarak kabul edildiini ilan eder. Filistin'in 1988 ylnda Cezayir'de ilan ettii bamszlk, bugn 140'tan fazla lke tarafndan tannm durumdadr. Ancak Fransa gibi Birlemi Milletler Gvenlik Konseyi'nin daimi yelerinden birinin bu ynde adm atmas, meselenin arln derinletirmektedir. Bu tr bir tanma, Filistin'in uluslararas statsn ykseltebilir ve BM nezdinde tam yelik ynndeki taleplerini........

© Açık Görüş