YUSUF YAVUZ / AÇIK GAZETE – Antalya’da toprağın 2 bin yıl koruduğu tarih, belediye eliyle yürütülen kazı ve seyir terası projesiyle iki yılda tahribata açık hale geldi…

Antalya’nın anıtsal simgelerinden biri olan tarihi Hıdırlık Kulesi’nde Büyükşehir Belediyesi tarafından Ekim 2023’te başlatılan arkeolojik kazı ve seyir terası projesi ihale sözleşmesine göre 180 günde tamamlanması gerekiyordu. Ancak yaklaşık 9 ay gecikmeli olarak devam eden çalışmalar halen tamamlanmazken, kazı alanında açığa çıkarılan tarihi dokunun yoğun yağışların olduğu kış mevsiminde su ve yosunlaşmadan etkilenerek zarar gördüğü kaydedildi. M.S I. ve II. yüzyıllarda Roma döneminde yapıldığı tahmin edilen bir mezar anıtı olan tarihi yapının çevresinde yaklaşık bin metrekarelik alanda kazı yapılırken, bu çalışmalar kapsamında bir hamam ve sütunlu yol açığa çıkarıldı, 75 kasa dolusu seramik elde edildi. Ancak yaklaşık 2 bin yıldır toprak altında korunan tarihi dokunun aylardır süren çalışmalar nedeniyle tahribata açık hale gelmesi uzmanların eleştirisine konu oldu. Hıdırlık Kulesi çevresinde açığa çıkarılan arkeolojik kalıntıların yağmur ve taban suyundan korunamadığına dikkati çeken uzmanlar, cam örtünün sera etkisi yaparak bitki ve yosunlanmayı artıracağı için yanlış bir seçim olduğunu savunuyor.

Antalya’nın simgesi olan anıtsal yapılar arasında yer alan tarihi Hıdırlık Kulesi, geçmişte kentin kale surlarının bir parçasıydı. 1930’lu yılların başında, ‘rüzgârı engelliyor’ diye bu bölgedeki surların bir bölümü dönemin Belediye Başkanı Hüsnü Karakaş tarafından yıktırıldı.

MAUSOLEUM’DAN GÖZETLEME KULESİNE, DEPODAN SEYİR TERASINA

Geçmişi Roma dönemine uzanan Hıdırlık Kulesi’nin aslında bir mezar anıtı (mausoleum) olarak inşa edildiği belirtiliyor. Ancak Geç Roma (Bizans), Selçuklu, Beylikler, Osmanlı ve erken Cumhuriyet dönemlerinde gözetleme kulesi, depo ve başka amaçlarla kullanılan tarihi yapı büyük ölçüde korunarak günümüze kadar ulaştı.

HIDIRLIK KULESİ SON ADINI ANTALYA SULTANI HIDIR BEY’DEN Mİ ALDI

Antalya Falezleri üzerinde, Akdeniz’e bakan konumda inşa edilen Hıdırlık Kulesi’nin bu adı Beylikler döneminde 14. Yüzyılda kentin yöneticisi olan Hamitoğulları’nın bir üyesi olan Hıdır (Hızır) Bey’den aldığına dair görüşler bulunuyor. Ünlü seyyah İbn Battuta’nın 1332’de başladığı Anadolu seyahatinde Alanya’dan sonra uğradığı Antalya’da dönemin Sultanı’nın Yusuf Bey oğlu Hıdır Bey olduğundan söz ediyor. İbn Battuta, ünlü seyahatnamesinde, Antalya ziyaretinde Ahilerin misafiri olduğunu, bu dönemde Hıdır Bey’in hasta olduğunu, iç kalede yer alan sarayına giderek ziyaret ettiğini ve yanından ayrıldıktan sonra Bey tarafından çeşitli hediyeler gönderilerek kendisine iltifat ettiğini not ediyor.

BATILI SEYYAHLARIN ÇİZİMLERİYLE BELGELENDİ

Hıdırlık Kulesi’nin, 18. yüzyıldan itibaren kenti ziyaret eden Batılı seyyahların çizimlerinde de Antalya surlarının bir parçası olarak kaydedildiği görülüyor. 1900’lü yılların başlarına tarihi yapı fotoğraf kareleriyle kayıt altına alınmış, zaman içinde çevresindeki değişime karşın, kozmopolit bir liman kenti olan Antalya’nın evrimine tanıklık eden Hıdırlık Kulesi günümüze kadar ayakta kalmayı başarmıştır.

SAHTE MİMAR SKANDALINDAN HIDIRLIK KULESİ DE PAYINI ALDI

Antalya’da turizm hareketi başlayınca, tarihi yapıları ‘turizme kazandırma’ girişimlerinden göz önündeki Hıdırlık Kulesi de etkilendi. 1990’lı yıllarda yenilenen çevre düzenlemesiyle turizm kenti Antalya’nın ziyaretçi çeken cazibe merkezlerinden biri olan Hıdırlık Kulesi ve çevresinde Antalya Büyükşehir Belediyesi tarafından 2021 yılında kazı ve restorasyon projesi........

© Açık Gazete