SEDAT YILDIRIM SARICI* – Evet. Nasıl ifade edeceğimi bilmiyordum. Ceren Önder Kandemir’in, babacığını uğurlarken yaptığı konuşmasındaki bir cümle rehberim oldu.

“Bir tür barış mıydı bilmiyorum ama hastane koridorlarındaki sınıfsız, bayraksız, hüzünlü, umutlu kalabalıkta barışa benzer bir şey gördüm ben.”

“SINIFSIZ, BAYRAKSIZ BARIŞ”

Son beş yıldır aklım erdiğince farklı senfonik çalışmaları tanı(t)maya çalıştım.

Senfoni orkestralarının oldukça geniş kadrolarıyla uygun prova mekanlarına erişimleri veya orkestranın sığabileceği büyük sahneli konser salonlarının azlığı gibi temel sorunları daimidir.

Meblağı yüksek menba mahkumiyetinden dolayı geçmiş yüzyıllarda saray himayesi olmadan bu işler yürümezdi. Günümüzdeyse devlet veya büyük vakıfların desteği olmaksızın ayakta durabilen büyük orkestralar yok gibidir.

Yine de ve ille de sıfır bütçeyle yola koyulup her türlü güçlüğe göğüs gererek var olabilen büyük orkestral çalışmalar da var. Daha önce değindiğimiz yedi emsali birer cümle ile hatırlayalım.

Yoksullukta dünya birincisi Venezuela’da,bir otoparkta üç beş yoksul çocukla başlayıp bugün iki milyondan fazla çocuğu müzikle buluşturduğu gibi ABD’ye de örnek olan 50 yıllık El Sistema ve Simon Bolivar Gençlik Orkestrası.

Fakirlikten kırılan Paraguaylıların çöpten buldukları tenekelerle yaptıkları çalgılarla yola çıkıp, Metallica ve Megadeth ile aynı turnelerde konserler veren The Recycled Orchestra.

Filistinli ve İsrailli müzisyenlerin “Orta Doğu barışı ve toplumlar arası anlayış”a katkı amaçlı Doğu Batı Divanı Orkestrası.

İngiltere’nin kömür madenleriyle tanınan Grimethorpekasabasında işsizlik, çaresizlik ve ümitsizlik içinde bir müzisyeninin madendeki iskeleye kendisini asarak intihar ettiği, Royal Albert Hall’deki yarışma birincisi Grimethorpe Kömürcüler Bandosu.

İzmir’in gecekondu mahallelerinde çalışmalarını yürüten Barış Çocuk Senfoni Orkestrası.

Senfonide beyazların egemenliği karşısında dışlanmaya karşı kurulan ve sadece siyahlardan ve Asyalılardan oluşan Chineke Orchestra.

Nazi işgaline karşı Şostakoviç’in bestelediği ‘Leningrad Senfonisi’nin ilk sergilenişi için 900 günlük kuşatma altında kimisi provalar esnasında açlıktan ölen Bolşoy Tiyatrosu Orkestrası.

Farklı yazılarda konumuz olan bu yedi orkestrayla birlikte, bütçesiz ya da çok zor koşullarda birlikteliğini sürdüren senfonik çalışmalar çoğalıyor.

Filistin halkından yana yazılarının yanı sıra ünlü “Şarkiyatçılık” kitabının yazarı Edward Said tarafından çok düşük bütçeyle kurulan Filistin Gençlik Orkestrası.

2005 yılında İstanbul’da kurulup, dezavantajlı çocuklara klasik müziği sevdirmek amacıyla sadece gönüllü desteklerle yürüyen Barış İçin Müzik Orkestrası.

Brezilya’da evsiz yoksulların yaşadığı derme çatma barakalarda kurulup çalgılarını bağışlarla edinen, çocuk üyelerine ümid aşılayıp dünya sahnelerine taşıyan Orquestra Sinfônica de Heliópolis.

Romanya’nın yoksul bir köyünde kendi çalgılarını kendileri yaparak ya da kullanılmış enstrümanlarla geleneksel çingene müziğiyle bandoyu harmanlayıp Türk, Bulgar, Sırp Ve Makedon müzikleriyle konserler verenFanfare Ciocărlia.

Sıfır kaynakla, yerel halk ve gönüllü müzisyenlerin girişimiyle 2016’da kurulup, Ege bölgesi festivallerde halkla kaynaşan Dikili Belediyesi Bandosu(İzmir).

Senfoni inanç, imece, dayanışma, paylaşım, sabır, azim, nizam, tahammül, tamamlanabilmedir. Çiçeği, meyvesi, yaprağı, dalları, gövdesi ve kökleriyle ağaç olabilmedir. Kuşa yuva, yorgun çiftçiye gölgedir. Teşkilatlanabilme, oran,orantı, organikleşebilmedir. Yaratımdaki katmanların birbirine sahip çıkarak göğe yükselmesidir.

Kusursuzluğu hedefleyen saygın orkestraların büyük devletlerde ikamet etmesi tesadüfi değildir.

Yakın tarihe........

© Açık Gazete